حمیدرضا سالمی - عضو هیئت علمی بخش تحقیقات فنی و مهندسی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان
علیرضا توکلی - عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور

به منظور بهبود بهره وری آب آبیاری در تولید دانه ارقام برنج، پژوهشی طی دو سال زراعی ۸۱-۱۳۸۰ و ۸۲-۱۳۸۱ به صورت طرح آماری کرت های خردشده در قالب بلوک های کامل تصادفی و در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات شهید فزوه اصفهان اجرا شد.  سه تیمار میزان آب آبیاری (کرت اصلی) شامل : غرقاب دائم با ارتفاع ۵/۳ سانتی متر در تمام دوره فصل رشد (I۱)، غرقاب دائم با ارتفاع ۲/۲ سانتی متر در تمام دوره فصل رشد (I۲)و تیمار غرقاب متناوب ۵/۱-۰ سانتی متر (I۳)با هشت رقم و لاین برنج (کرت فرعی) شامل: گرده محلی ، زاینده رود، سازندگی ، حسنی شمال ، ۹۷-۶۷، ۱۱۳-۶۷، ۴۷-۶۷ و ۷۲-۶۷ مد نظر قرار گرفتند.  در دوره رشد و در پایان فصل رشد، عملکرد دانه و شاخص های بهره وری آب برای تیمارهای آبیاری و ارقام مختلف برنج برآورد شد.  حداکثر میزان بهره وری آب مصرفی مربوط به رقم زاینده رود تحت تیمار I۳  و به میزان ۱/۹ کیلوگرم به ازای هر میلی متر آب است که نسبت به تیمار آبیاری I۱ افزایشی برابر ۸۲ درصد نشان می دهد، یعنی با ۴/۳۳ درصد کاهش آب مصرفی از طریق اصلاح مدیریت مصرف آب تنها ۱/۱۱ درصد افت عملکرد در واحد سطح اتفاق می افتد.  همین رقم تحت تیمارهای دیگر آبیاری نیز نسبت به بقیه ارقام برتری دارد.  بعد از این رقم ، لاین ۱۱۳-۶۷،سازندگی و رقم محلی گرده بیشترین مقدار بهره وری آب مصرفی را دارا هستند.  با توجه به نتایج این پژوهش اعمال آبیاری غرقاب متناوب قابل توصیه است. 

آب مصرفی , ارقام برنج , شاخص بهره وری آب , عملکرد