زینب دهقان شعار - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت مدرس
زهره حمیدی اصفهانی - استادیار دانشگاه تربیت مدرس
سلیمان عباسی - استادیار دانشگاه تربیت مدرس
هما بهمدی - عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی

هدف از این تحقیق تعیین تاثیر بسته بندی با اتمسفر اصلاح شده (MAP) حاوی درصد بالای دی اکسیدکربن بر کیفیت خرمای رقم سایر بوده است که می­تواند جایگزینی مناسب برای متیل­بروماید باشد که به دلیل تاثیرات زیانبار آن بر سلامت بر لایه ازن، بر اساس پروتکل منترال تا سال ۲۰۱۵ کاربرد آن در همه کشورها ممنوع خواهد شد.  ترکیب­های مختلف گازی شامل ۸۵ درصد دی اکسیدکربن + ۳ درصد اکسیژن + ۱۲ درصد نیتروژن، ۷۵ درصد دی اکسیدکربن + ۱۲ درصد اکسیژن + ۱۳ درصد نیتروژن، و ۳۴ درصد دی اکسیدکربن + ۳۷ درصد اکسیژن + ۲۹ درصد نیتروژن به داخل بسته­های سلوفانی تزریق شد.  نمونه شاهد در بسته های سلوفانی محتوی هوای معمولی نگهداری شد که به طریق معمول حرارتی درز­بندی شده بودند.  بسته­ها در دو دمای ۴ و ۳۰ درجه سانتی گراد نگهداری و بعد از ۳۰، ۶۰، ۹۰، و ۱۵۰ روز آزمایش شدند.  صفات مورد آزمون شامل زنده مانی شپشه دندانه­دار، تعداد پرگنه­های کپک و مخمر،pH، فعالیت آبی،درصد تغییر رنگ، و شکرک زدنبا استفاده از طرح فاکتوریل در قالب کاملا تصادفی با سه تکرار تجزیه و تحلیل شدند.  بیشترین تعداد حشره زنده و پرگنه کپک و مخمر در نمونه­های شاهد نگهداری شده در دمای ۳۰ درجه سانتی گراد­ و کمترین تعداد در بسته های حاوی ۸۵ درصد دی اکسیدکربن+ ۳ درصد اکسیژن + ۱۲ درصد نیتروژنپس از ۱۵۰ روز مشاهده شد.  کمترین مقدار pH در بسته­های حاوی ۳۴ درصد دی اکسیدکربن + ۳۷ درصد اکسیژن + ۲۹ درصد نیتروژن مشاهده شد.  نمونه های نگهداری شده در دمای ۳۰ درجه سانتی گراد­، نسبت به ۴ درجه سانتی گراد­، pH کمتری داشتند.  فعالیت آبی در همه نمونه ها کاهش یافت.  تغییر رنگ در نمونه های نگهداری شده در MAP با غلظت گاز دی اکسیدکربن بالا تفاوت معنی داری با نمونه های شاهد نداشت و تنها به مرور زمان این اثر معنی دار ارزیابی شد (۰۵/۰>p).  نتیجه افزایش غلظت دی اکسیدکربن، کاهش معنی­دار درصد شکرک­­زدن بود به طوری که کمترین درصد شکرک زدن با نمونه های بسته بندی شده با ۸۵ درصد دی اکسیدکربن + ۳ درصد اکسیژن + ۱۲ درصد نیتروژن مشاهده شد (۰۵/۰>p).  به­طور کلی، با اعمال بسته بندی تحت اتمسفر اصلاح شده حاوی ۸۵ درصد دی اکسیدکربن + ۳ درصد اکسیژن + ۱۲ درصد نیتروژن در ۴ درجه سانتی گراد بهترین نتایج از نظر حشره­زدایی و نگهداری خرمای رقم سایر به دست آمد.

اتمسفر اصلاح شده, خرما, رقم سایر, نگهداری