داود نیک نژاد - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی
حسن رحیمی - استاد پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران.

در تحقیق حاضر تاثیر جریان الکتریکی مستقیم بر جابه­جایی املاح، تغییرات هدایت الکتریکی، و اسیدیته خاک در مسیر قائم بررسی شده است.  برای این منظور، استوانه ای از جنس پلگسی گلاس به ارتفاع ۱ متر و شعاع ۱۴/۰ متر ساخته شد و تا عمق ۹/۰ متر نسبت به کف با نمونه خاک دارای رطوبت یکنواخت پر شد و ۱۰/۰ متر از قسمت پایین خاک در طول آزمایش در حالت اشباع نگه داشته شد.  الکترود مثبت به­شکل میله در قسمت اشباع و الکترود منفی به­شکل شبکه توری در عمق ۱۰/۰ متری از سطح خاک قرار گرفت.  بین قسمت اشباع و بخش فوقانی خاک میدان الکتریکی جریان مستقیم با ولتاژ ۸۰ ولت و کشش جریان ۳/۰ آمپر به مدت یک هفته برقرار شد.  بعد از اتمام آزمایش مشاهده شد که غلظت یون سدیم از آند به کاتد، همانند شاهد روند صعودی و غلظت یون­های کلسیم و منیزیم بر عکس غلظت یون سدیم، از آند به کاتد روند نزولی دارد.  بنابراین می توان نتیجه گرفت که در اثر اعمال جریان الکتریکی مستقیم بر توده­ای از خاک، یون سدیم از آند به سمت کاتد و یون­های کلسیم و منیزیم از سمت کاتد به سمت آند حرکت می کنند و این جابه­جایی یون­ها می تواند در اصلاح قلیائیت خاک با اهمیت باشد که در این آزمایش مقدار متوسط آن از ۹/۰ به ۴۹/۰ کاهش یافته است.  همچنین هدایت الکتریکی ستون خاک مورد آزمایش از بالا به پایین و در مورد شاهد از پایین به بالا افزایش داشته است به طوری که مقدار متوسط آن در ستون خاک مذکور در نمونه شاهد ۱/۴ و در نمونه مورد آزمایش ۱/۱ دسی زیمنس بر متر دیده شد و تغییر اسیدیته با توجه به میزان جریان الکتریکی، نسبت به شاهد قابل توجه نبود.    

الکتروشیمی- اسمز, جریان الکتریکی مستقیم, حرکت املاح, خاک