محمد کاظم شعبانی - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد
تورج هنر - استادیار بخش مهندسی آب دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز
علیرضا سپاسخواه - استاد بخش مهندسی آب دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز

با توجه به ارزش آب در کشاورزی و محدودیت این منبع مهم و حیاتی و وجود خشکسالی های متناوب در کشور، صرفه­جویی در مصرف و استفاده بهینه از آب موجود امری ضروری است.  هدف از این تحقیق بهینه­سازی مصرف آب و الگوی کشت به کمک تکنیک کم­آبیاری است.  در این تحقیق، اثر درصدهای مختلف کاهش آب مصرفی در دوره های مختلف رشد به­عنوان سناریوهای آبیاری بر الگوی کشت غالب (گندم، جو، برنج، چغندرقند، ذرت دانه ای، و ذرت علوفه ای) در منطقه درودزن استان فارس بررسی شد.  پس از آن با استفاده از این اقدامات و تابع تولید، تابع هدف تعریف و در غالب یک مدل برنامه ریزی خطی بر اساس حداکثر کردن درآمد، طرح بهینه شد.  نتایج مدل نشان می­دهد که محصول موثر برای کشت اول سال زراعی، گندم و در کشت دوم سال زراعی، ذرت دانه ای است و سایر محصولات به نسبت های کمتری در بهینه­سازی مصرف آب نقش دارند.  از دیگر نتایج این تحقیق می توان به بررسی اثر محدودیت آب در دوره های مختلف رشد بر سطح زیر کشت گندم و ذرت دانه ای در کشت­ های اول و دوم اشاره کرد.  نتایج این بررسی همچنین نشان می­دهد که بهترین زمان جهت اعمال کم­آبیاری برای گندم به­ترتیب در اواخر دوره رویشی، دوره شکل گیری، و دوره رسیدن و برای ذرت دانه ای در دوره استقرار و دوره رسیدن است.

الگوی کشت, سناریو های آبیاری, کم آبیاری, منابع آب سطحی