تاثیر سیال سازی دانه در فرآیند خشک کردن و خصوصیات زراعی بذر کلزا

به منظور کاهش زمان خشک شدن و ارتقای شاخص­های کیفی بذور خشک شده از روش­های مختلف استفاده می­شود که هوا دهی مناسب با سیال سازی محصول به هنگام خشک شدن از آن جمله است.  در این تحقیق با استفاده از یک دستگاه خشک کن بستر سیال آزمایشگاهی، بذور کلزا با۲۰ درصد رطوبت بر پایه وزن خشک، در محدوده دمایی۳۰ تا ۶۰ درجه سلسیوس با بازه­های دمایی ۱۰ درجه سلسیوس، در سه حالت بستر ثابت، شروع سیال سازی و بستر سیال خشک شدند.  با در نظر گرفتن تاثیر تغییرات دما و حالت بستر بر سینتیک خشک شدن دانه­ها، صفاتی از قبیل درصد جوانه زنی نهایی(قوه نامیه)، درصد سبز شدن، شاخص سطح برگ گیاهچه، و وزن خشک گیاهچه در بذور تحت تیمارهای آزمایشی به همراه تیمار شاهد (خشک و آماده نشده) ارزیابی شد.  نتایج به دست آمده موید تاثیرگذاری معنی­دار دما و سیال­سازی بستر کلزا در حین فرآیند خشک کردن است.  علاوه بر آن، تهویه مناسب در فرایند خشک کردن بذر کلزا با قرار دادن محصول در آستانه سیال­سازی و بعد از آن، در تسریع فرآیند خشک­کردن محصول تاثیرگذار است.  نتایج نشان داد که تغییرات بستر نیز در دماهای متفاوت روی کاهش زمان خشک شدن موثر است و سیال­سازی زمان خشک شدن بذر را بیش از ۲۳ درصد نسبت به حالت بستر ثابت کاهش می­دهد.  تغییر بستر از آستانه سیال­سازی به سیال، تنها حدود ۸ درصد زمان خشک شدن محصول را بالا می­برد.  از این رو می­توان گفت که وقتی کاربرد دماهای بالا برای کیفیت محصول محدود است، با قرار دادن بذر در آستانه سیال­سازی می­توان آن را با حداقل دما و صرف انرژی کمتر در زمانی کوتاه خشک کرد.  بررسی اثر سیال­سازی بذر در فرآیند خشک کردن برجوانه زنی و سبز شدن بذر کلزا نشان می­دهد که در محدوده دمایی ۳۰ تا ۴۰ درجه سلسیوس می­توان بذور با رطوبت بالا را  با روش­های آستانه سیال سازی خشک و قوه نامیه و توان رویش بذر کلزا را در حد استاندارد حفظ کرد.

Keywords:

بذر , بستر سیال , جوانه زنی , خشک کردن , کلزا