سیدمجتبی رضوی نبوی - دانشجوی دکتری سازه های آبی؛
محمود شفاعی بجستان - استاد هیدرولیک، دانشکده مهندسی و علوم آب، دانشگاه شهید چمران
سیدمحمود کاشفی پور - استاد هیدرولیک، دانشکده مهندسی و علوم آب، دانشگاه شهید چمران

سازه شیب­شکن از جمله سازه های هیدرولیکی است که در تثبیت بستر رودخانه کاربرد زیادی دارد؛ آبشستگی موضعی پایین­دست آن عامل اصلی تخریب سازه است.  مطالعات زیاد در این خصوص به ارائه روابط متعددی برای پیش بینی عمق حفره آبشستگی انجامیده است.  نتایج به دست آمده همواره برای طراحان این نگرانی را به وجود آورده که برای طراحی، کدام رابطه دقت بیشتری دارد.  در این تحقیق از طریق ساخت مدل فیزیکی، آزمایش برای جت مستغرق، با سه نوع دانه­بندی (۵/۱، ۴/۲، و ۱/۳ میلی­متر) در پایین­دست سرریز و با دبی هایی شامل ۱۰، ۱۵، ۲۰ لیتر بر ثانیه به اجرا درآمد.  برای تحلیل داده­ها و رگرسیون چند متغیره گروه های بدون بعد، از نرم­افزار Minitab استفاده شد.  با استفاده از داده های اندازه گیری شده، دقت پیش­بینی عمق آبشستگی با تعدادی از روابط موجود مقایسه شد.  نتایج نشان می دهد که رابطه های پیشنهادی ورنس A، میسون و آروموگام، آگوستینو و فررو، و چی و پادیار دقیق ترند.  علاوه بر این، رابطه ای جدید پیشنهاد شد که با مقایسه شاخص­های ضریب همبستگی (۹۴% R=) و جذر متوسط مربعات خطا (۰۱۵/۰ RMSE=)، نتایج بهتری ارائه می دهد. 

تثبیت بستر, سازه شیب شکن, حفره آبشستگی, مدل فیزیکی, رودخانه