محسن خدادادی - استادیار موسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر
صغری معدنی - محقق موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی
فروغ شواخی - عضو هیات علمی موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی

به منظور ارزیابی اثر روش های مختلف عمل­آوری و انباری بر برخی صفات کیفی ارقام پیاز ایرانی )قرمز آذرشهر، قرمز نیشابور، سفید کاشان، و سفید قم(، آزمایشی در قالب طرح آماری کاملا تصادفی به صورت آزمایش فاکتوریل در سه تکرار در پاییز و زمستان سال ۱۳۸۵ اجرا شد.  روش های مختلف عمل آوری و انباری شامل استفاده از نور خورشید با پوشش کاه به مدت ۱۴-۱۰ روز )روش سنتی(، استفاده از دمای ۴۸ درجه سلسیوس به مدت ۴ ساعت و دمای ۴۲ درجه سلسیوس  به مدت ۱۲ ساعت بودند.  بعد از اتمام تیمارهای مذکور، نمونه های پیاز به انبار معمولی )با دمای حدود ۱۰ درجه سلسیوس و رطوبت نسبی ۶۵-۶۰ درصد( منتقل و به مدت ۴ ماه نگهداری شدند.  در پایان این دوره، برخی صفات کیفی سوخ )سفتی بافت، درصد جوانه­زنی، مقدار اسیدپیروویک، درصد ویتامین­ث و مواد جامد انحلال­پذیر سوخ ها(  اندازه­گیری شد.  نتایج نشان داد که ارقام از نظر سفتی بافت، درصد جوانه زنی، مقدار اسید پیروویک و ویتامین ث تفاوت معنی دار دارند ولی از نظر مواد جامد انحلال­پذیر تفاوت آن­ها معنی دار نیست.  سفتی بافت سوخ در روش ۴۲ درجه سلسیوس به مدت ۱۲ ساعت با سفتی بافت در روش سنتی در یک سطح آماری است و هر دو به طور معنی دار از سفتی بافت در روش دمای ۴۸ درجه سلسیوس برترند.  بیشترین سفتی بافت را به ترتیب رقم سفید قم و رقم قرمز نیشابور دارند.  ضایعات پیاز شامل درصد جوانه زنی، بین روش های مختلف عمل آوری و انباری از تفاوت معنی دار برخوردار بودند.  مقدار ضایعات در روش عمل آوری با دمای ۴۸ درجه سلسیوس کمتر از دو روش دیگر است.  نشان داده شد که مقدار اسید پیروویک در روش سنتی و درصد ویتامین ث در روش دمای ۴۲ درجه سلسیوس بیشتر از دو روش دیگر است.  به طور کلی نتایج این تحقیق نشان می دهد که روش سنتی عمل آوری به خصوص در رقم سفید قم به دلیل ایجاد ضایعات کمتر و حفظ صفات کیفی سوخ برترین تیمار است و با توجه به اهداف این تحقیق قابل توصیه خواهد بود.

انبارمانی, پیاز, رقم, روش عمل آوری و انباری, صفات کیفی