فرهاد خوشنام - دانشجوی دکترا
حسین مبلی - استاد گروه مکانیک ماشین های کشاورزی، دانشکده مهندسی و فناوری کشاورزی دانشگاه تهران
سیدرضا حسن بیگی بیدگلی - دانشیار گروه فنی کشاورزی، پردیس ابوریحان دانشگاه تهران
شاهین رفیعی - دانشیار گروه مکانیک ماشین های کشاورزی، دانشکده مهندسی و فناوری کشاورزی دانشگاه تهران
علی رجبی پور - دانشیار گروه مکانیک ماشین های کشاورزی، دانشکده مهندسی و فناوری کشاورزی دانشگاه تهران
افشین ایوانی - استادیار پژوهشی موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی

در این تحقیق برای تشخیص رسیدگی دو رقم خربزه صادراتی "زرد ایوانکی" و "سوسکی سبز" از راه غیرمخرب  سامانه آزمایشگاهی مبتنی بر فناوری آکوستیک استفاده شد.  سامانه آزمایشگاهی شامل راه­کار تحریک مکانیکی میوه، حسگر صوتی (صداسنج)، تجهیزات نمایش و ضبط سیگنال صدا و تکیه­گاه میوه است.  در این سامانه، میوه بر اثر ضربه آونگ تحریک شده و پاسخ سیگنال به کمک صداسنج غیرتماسی دریافت و پردازش می­شود.  برای بررسی تغییرات رسیدگی، خربزه­ها در پنج بازه زمانی در طول فصل رشد برداشت شدند.  در هر مرحله، خواص فیزیکی و مکانیکی، درصد مواد جامد انحلال­پذیر و رطوبت، آزمون­های حسی و آکوستیکی روی نمونه­ها اندازه­گیری شد.  نتایج نشان می­دهد که در طول فصل رشد برای هر دو رقم، تراز فشار صوت، جرم و درصد مواد جامد انحلال­پذیر روندی صعودی و فرکانس تشدید و مدول الاستیسیته روندی نزولی دارند.  در رقم زرد ایوانکی، فرکانس تشدید از ۲۵/۱۳۲ به ۳۳/۱۱۱ هرتز و در رقم سوسکی سبز از ۹۱/۱۲۸ به ۳۳/۱۱۱ هرتز کاهش یافت.  تراز فشار صوت رقم زرد ایوانکی، از ۲۱/۴۹ به ۷۴/۵۷ دسی­بل و در رقم سوسکی سبز، از ۶۶/۴۹ به ۲۲/۵۸ دسی­بل رسید.  از مقایسه با نتایج آزمون­های حسی مشخص شد که فرکانس تشدید و تراز فشار صوت در وضعیت رسیده خربزه رقم زرد ایوانکی به ترتیب ۳۴/۱۱۳ هرتز و ۹۳/۵۶ دسی­بل و در رقم سوسکی سبز به ترتیب ۲۶/۱۱۴ هرتز و ۲۵/۵۶ دسی­بل است.  اختلاف فرکانس تشدید و تراز فشار صوت بین دو رقم ناچیز و روند تغییرات یکسان است.  نتایج این تحقیق می­تواند در ساخت سامانه صوتی غیرمخرب به منظور ارزیابی رسیدگی خربزه سودمند باشد. 

آکوستیک, رسیدگی خربزه, آزمون حسی, فرکانس تشدید