سید مهدی هاشمی - پردیس ابوریحان دانشگاه تهران
علیرضا فیروزفر - پژوهشگر فرادکتری، موسسه IIHR، دانشگاه آیوا، آمریکا
سونیا صادقی - کارشناسی ارشد سازه های آبی، استاد مدعو گروه مهندسی عمران دانشگاه آزاداسلامی واحد بابل
اسماعیل ادیب مجد - کارشناس ارشد سازه های هیدرولیکی، شرکت آب منطقه ای اصفهان، ایران

بومی ­سازی و پیاده­ سازی فناوری­ های نوین مدیریت بهره ­برداری شبکه ­های آبیاری، به­ منظور بهبود بهره ­وری آب کشاورزی، بیشتر از همیشه احساس می­ شود. این مطالعه با هدف بررسی توانایی سامانه غیرمتمرکز کنترل خودکار رقوم سطح آب در کانال اصلی آبیاری در بهره­ برداری کانال اصلی آبیاری تحت نوسان­ های جریان ورودی به اجرا درآمد. سامانه کنترل خودکار تناسبی- انتگرالی طراحی شده در این تحقیق روی مدل ریاضی کانال­ اصلی شاخه شمالی شبکه آبیاری رودشت آزمایش شد که با مشکل اساسی نوسان­ های جریان ورودی رو­به ­روست. به ­منظور تعیین توانایی­ های این سامانه کنترل طراحی شده، دو سناریوی بهره­ برداری شامل نوسان­ های ورودی غیرقابل پیش ­بینی نرمال و شدید در نظر گرفته شد. ارزیابی وضعیت بهره ­برداری نشان می­ دهد که تحت نوسان­ های نرمال جریان ورودی به کانال اصلی، کنترلگر تناسبی- انتگرالی تقریبا در تمام بازه ­های کانال اصلی عملکرد مطلوبی در تنظیم سطح آب داشته به ­طوری­که حداکثر شاخص ­های ارزیابی خطای مطلق و خطای تجمعی به ­­ترتیب برابر ۱۱/۳ و ۷/۵ درصد در بازه ۲۳ به ­­دست آمده است. اما در نوسان­ های شدید، کنترلگر تنها قادر به کنترل وضعیت جریان در نیمه بالادستی کانال اصلی بوده و نیمه پایین ­دست بازه ­های کانال اصلی قادر به آبگیری نبوده است. بر اساس نتایج این تحقیق، سامانه ­های کنترل خودکار غیرمتمرکز در شرایط نرمال نوسان­ های ورودی بهره­ برداری مطلوبی ایجاد می­ کنند در حالی­ که در شرایط نوسان­ های شدید جریان ورودی لازم است از سامانه­ های هوشمندتری برای تامین بهره­ برداری مطلوب استفاده کرد.

بهره برداری, خشکسالی, سامانه کنترل خودکار, کنترلگر تناسبی- انتگرالی, نوسان های ورودی