مقایسه برخی شاخص های مدیریت مصرف آب در تولید ذرت علوفه ای در پایاب شبکه های آبیاری مدرن و سنتی

با وجود اهمیت تعیین و تدقیق شاخص ها و فراسنج های مدیریت مصرف آب در بخش کشاورزی برای استفاده در برنامه ­ریزی های کلان کشوری، تاکنون شاخص های مدیریت مصرف آب (حجم آب مصرفی، بهره وری آب و راندمان کاربرد آب در مزارع) در پایاب شبکه های آبیاری مدرن و سنتی در تولید محصولات زراعی و باغی کمتر مقایسه شده است. هدف از این پژوهش، مقایسه شاخص های مدیریت مصرف آب در پایاب شبکه های آبیاری مدرن و سنتی در تولید ذرت علوفه ای در برخی نقاط کشور است. داده های پژوهش با اندازه گیری های گسترده و مستقیم از مزارع استان های البرز، تهران، فارس، خوزستان، خراسان رضوی، اردبیل، اصفهان و قزوین که حدود ۷۰ درصد از سطح زیرکشت ذرت علوفه ای در کشور را پوشش می دهند در بیش از ۱۰۰ مزرعه در پایاب شبکه های آبیاری مدرن و سنتی به دست آمده است. نتایج تحقیق نشان می­دهد تفاوت شاخص های حجم آب مصرفی و بهره وری آب در تولید محصول در پایاب شبکه های مدرن و سنتی معنی دار ولی تفاوت عملکرد در دو شبکه معنی­ دار نشده است. در پایاب شبکه های مدرن و سنتی، میانگین عملکرد ذرت علوفه ای به ­ترتیب ۵۰/۵۴ و ۵۴/۳۲ تن بر هکتار، میانگین حجم آب مصرفی به­ترتیب ۶۹۸۳ و ۹۰۸۵ مترمکعب بر هکتار، میانگین بهره وری آب به ­ترتیب ۷/۴۶ و ۶/۲۶ کیلوگرم به ­ازای هر مترمکعب آب و میانگین راندمان کاربرد آب به ­ترتیب ۷۳ و ۶۸ درصد به دست آمده است. یافته های این پژوهش نشان می­دهد که توسعه شبکه ­های مدرن می تواند در ارتقای بهره وری آب، در عملیاتی کردن برنامه ­های پنج ساله توسعه ­ای کشور و برنامه اقتصاد مقاومتی مفید باشد.

Keywords:

بهره وری آب آبیاری , حجم آب مصرفی , روش های آبیاری