رسول دانشفراز - دانشیار گروه عمران، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه مراغه، مراغه، ایران
سینا صادق فام - استادیار گروه عمران، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه مراغه، مراغه، ایران
وحید ساعی - کارشناس ارشد مهندسی عمران سازههای هیدرولیکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مراغه، مراغه، ایران.

در این پژوهش، ناهمواری­ها در پایین­دست سرریز اوجی برای جریان­های مختلف شبیه­سازی عددی شده و اثر ناهمواری در تغییر رژیم جریان، پروفیل سطح آب و افت انرژی بررسی شده است. بر این اساس پس از ایجاد دامنه حل، مش­بندی و مشخص کردن شرایط مرزی، شبیه­سازی عددی با استفاده مدل آشفتگی k-e استاندارد اجرا و برای صحت­سنجی نتایج عددی از مدل آزمایشگاهی سرریز اوجی چاتیلا و تابارا(Chatila & Tabbara, ۲۰۰۴)  استفاده شده است. در ادامه نیز به تاثیر سه نوع ناهمواری­ در پایین­دست سرریز و مقایسه آن با حالت شاهد و بر مشخصات جریان پرداخته شده است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد با افزایش ارتفاع ناهمواری ها میزان افت انرژی تا ۸۰ درصد نیز افزایش می­یابد.به­طور متوسط نیز ناهمواری­های ۳ و ۴ که باعث تغییر رژیم جریان شده­اند و بین ۵۰ تا ۷۰ درصد افت انرژی ایجاد کرده­اند. افزایش دبی جریان بر پروفیل سطح آب و افت انرژی تاثیر مستقیم دارد. بر اساس نتایج به­دست آمده، اگر طراحی حوضچه آرامش مد نظر باشد، ناهمواری ها با ارتفاع Hd۶/۰ قادر به تغییر رژیم جریان هستند و به­عنوان موفق ترین طرح پیشنهاد می­شود.

سرریز اوجی, افت انرژی, پروفیل سطح آب, رژیم جریان, ناهمواری