دانش ستاری - دانشجوی دکتری مهندسی عمران-ژئوتکنیک؛ گروه مهندسی خاک، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
مسعود حاج علیلو بناب - استاد گروه مهندسی خاک، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
اکبر عرب پور جوادی - استاد دانشکده مهندسی، دانشگاه اکستر، اکستر، انگلستان

ناپایداری شیروانی های غیراشباع در اثر بارندگی، یکی از مهم ترین رویدادهای طبیعی است که معمولا به­هنگام بارندگی یا پس از آن روی می­دهد. بسیاری از تپه­های خاکی و دامنه­های کوه برای احداث زیرساخت ها و پروژه های بزرگ از جمله احداث کانال های آبیاری خاک­برداری می شوند. در این تحقیق تاثیر نفوذ آب باران بر پایداری یکی از بحرانی ترین شیروانی­های غیراشباع ایجاد شده برای احداث کانال اصلی شبکه آبیاری و زهکشی خدآآفرین در محدوده دشت مغان بررسی شد. مشخصات فیزیکی و مکانیکی مصالح تشکیل­دهنده شیروانی، ضمن حفاری و اخذ نمونه­های دست­خورده و دست­نخورده، با آزمایش های درجا و آزمایشگاهی تعیین گردید. برای ارزیابی تاثیر بارندگی در پایداری شیروانی ، از مقادیر توزیع ماهانه بارش منطقه مغان استفاده شد. برای به دست آوردنپارامترهای منحنی مشخصه رطوبتی، از نرم­افزار RETCاستفاده گردید.پس از تهیه مدل، اثر نفوذ آب باران بر فشار آب منفذی، درجه اشباع خاک، تغییر شکل و تغییرات کرنش برشی در مدت بارندگی تحلیل شد. برای ارزیابی پایداری شیروانی نیز  از روش کاهش مقاومت برشی استفاده شد. نتایج بررسی­ها نشان می­دهد نفوذ آب باران در شیروانی­های غیراشباع ایجاد شده در خاک­های ریزدانه با نفوذپذیری کم، در کوتاه­مدت تاثیر چندانی ندارد ولی با گذشت زمان و طولانی­تر شدن مدت زمان بارندگی، ناپایداری­ شروع می­شود و پس از حدود ۸۰ روز از بارش­های اعمال شده ضریب اطمینان به کمتر از یک می­رسد و شیروانی به­طور کامل گسیخته می­شود. بنابراین می­توان نتیجه گرفت که پایداری شیروانی­های از جنس ریزدانه در برابر بارندگی­ها، باید برای بارش­های با مدت زمان طولانی بررسی شود.

فشارآب منفذی, کاهش مقاومت برشی, منحنی مشخصه رطوبت, FLAC ۲D - RETC