احد افتخاراردبیلی - دانشجوی دکتری دانشگاه هرمزگان
مریم رضازاده - استادیار دانشکده علوم دریائی دانشگاه هرمزگان
حسین ملکوتی - مشاور رئیس دانشگاه دولتی هرمزگان

در این مطالعه شرایط هواشناسی موثر، قبل و بعد از توفان گردوخاک در بیابان های اطراف خلیج فارس و نشر و انتقال آن به سمت خلیج فارس با روش های مشاهداتی و شبیه سازی با استفاده از مدل میان مقیاس WRF-CHEM و طرح واره GOCART بررسی می شود. در این پژوهش، به طور خاص، توفان گردوخاک ماه آوریل سال ۲۰۱۳ در منطقه خلیج فارس مطالعه می شود. منشا اصلی این توفان گردوخاک که بر خلیج فارس تاثیر داشته است، عمدتا کشورهای عراق و عربستان بوده است. منشا ایجاد این توفان تشکیل کم فشاری روی کشور اردن و حرکت آن از شمال غرب عراق به سمت جنوب شرقی آن و نزدیک شدن آن به مرکز پرفشاری در جنوب غرب ایران است که سبب افزایش سرعت باد سطحی در ایستگاه بصره عراق تا ۲۵ متر بر ثانیه وتشکیل توده گردوخاک وحرکت بالاسوی آن بوده است. در روزهای بعد این توده گردوخاک به طرف عربستان وخلیج فارس حرکت کرده است. بیشترین تاثیر این توده بر قسمت های غرب و مرکز خلیج فارس بوده است. بر اساس خروجی مدل در مدت ده روز از زمان فعالیت این توفان، مقدار کل گردوخاک منتشر شده در این توفان Mt ۵۸/۳۷ و مقدار کل نشست آن روی خلیج فارس Mt ۲۹/۲ برآورد شده است. براساس برآوردهای بدست آمده از مدل، ۶۲ درصد گردوخاک منتشر شده در منطقه مورد مطالعه نشست نموده و حدود ۱۰ درصد از مقدار کل نشست گردوخاک در خلیج فارس بوده است. در این توفان، میانگین عمق نوری ذرات گردوخاک ./۶۳۷ و اختلاف کمترین تا بیشترین دمای سطح آب در طول دوره ۷۴/۰ درجه بوده است.

خلیج فارس, توفان گردوخاک, بودجه گرمایی, عمق نوری, دمای سطح آب