مازیار محمدی - دانشگاه خوارزمی تهران
محمد سلیقه - عضو هیات علمی دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی
مهری اکبری - Moffateh St., Tehran, IRAN

برای انجام این پژوهش ابتدا داده های بارش چهار ایستگاه سینوپتیک مربوط به غرب ایران طی بازه زمانی ۲۰۱۸-۱۹۷۹ در ماه های ژانویه، فوریه، مارس، اکتبر، نوامبر و دسامبر از سازمان هواشناسی کشور اخذ و بر اساس آستانه صدک نود و پنجم، شدیدترین بارش-های ۲۴ ساعته ی هر ایستگاه در هر ماه مشخص گردید. در ادامه برای روز هایی که بارش های شدید رخ داده است داده های یاخته ای رطوبت ویژه و دمای روزانه برای چهار زمان (۱۸-۱۲-۰۶-۰۰) از داده های بازکاوی شده ERA۵ در بازه زمانی سی ساله(۲۰۱۸-۱۹۷۹) از مرکز اروپایی پیش بینی های میان مدت جوی با قدرت تفکیک مکانی°۰.۲۵*°۰.۲۵ درجه قوسی دریافت شد. جهت تحلیل روند از آزمون های ناپارامتریک من-کندال و شیب سن و جهت تحلیل رابطه از ضریب همبستگی پیرسون و روش پارامتریک رگرسیون خطی استفاده شد. نتایج نشان می دهد که روند رطوبت ویژه سامانه های بارش زای غرب ایران (به جز ماه مارس در تراز ۷۰۰ هکتوپاسکال) در ماه های ژانویه، فوریه، مارس، اکتبر، نوامبر و دسامبر در هر دو تراز ۸۵۰ و ۷۰۰ هکتوپاسکال مثبت و افزایشی بوده هرچند در سطح اطمینان ۹۵% معنادار نبوده است. بین روند دمای سیستم های بارشی و رطوبت ویژه آن ها (به جز ماه اکتبر در تراز ۸۵۰ هکتوپاسکال) از ماه ژانویه تا مارس و ماههای اکتبر تا دسامبر در دو تراز ۸۵۰ و ۷۰۰ هکتوپاسکال یک رابطه خطی مثبت برقرار است که می تواند در شدت، نوع و سرعت حرکت افقی سامانه های بارش زا در آینده موثر باشند.

گرمایش جهانی, رطوبت ویژه, سامانه های بارش زا, غرب ایران