محمد دهدار درگاهی
مجید مخدوم

فرایند آمایش سرزمین ، تمهیدی است برای بهره برداری بهینه از سرزمین با در نظر گرفتن اصل حفاظت اکولوژیکی . در این پژوهش ، ?مایش سرزمین شش واحد هیدرولوژیک حوزه های جنگلی ارسباران ( مساحت ۲۹۶۶۹۰ هکتار) واقع در استان آذربایجان شرقی به منظور تداوم استفاده بهینه از توان سرزمین در جهت بهبود شرایط زندگی و حفظ محیط زیست انجام گرفت . در گام نخست شناسایی منابع اکولوژیکی و اقتصادی اجتماعی منجر به تهیه نقشه های منابع در مقیاس ۵۰۰۰۰ : ۱ گردید و با تجزیه و تحلیل و جمع بندی داده ها به شیوه سیستمی نقشه یگانهای زیست محیطی با ۳۵۵۶ اکوسیستم خرد حاصل گردید . از مقایسه ویژگی های این یگانها با مدل های اکولوژیکی واحدها ، اولویت بندی و ساماندهی کاربریها به شیوه کیفی – قیاسی انجا گرفت . در نهایت نقشه آمایش سرزمین واحدهای هیدرولوژیک شش گانه به منزله موزائیکی از واحدهای همگن برنامه ریزی و مدیریت تهیه گردید. تعیین مساحت ارضی واجد توان برای کاربریهای فوق نشان می دهد که در منطقه مورد مطالعه :۳۸/۵ درصد فاریاب ،۳۲/۱ درصد به کشت دیم ،۴۳/۱۷ درصد به مرتعداری ، ۱۷/۱۵ درصد به جنگل داری حمایتی ، ۱۳/۲ درصد جنگلکاری ، ۴۷/۲۸ درصد به اکوتوریسم گسترده ، ۰۱/۰ درصد به اکوتوریسم متمرکز و ۰۹/۳۰ درصد به حفاظت اختصاص یافته است .