علی ترابیان
لیدا مومنی فراهانی

بدنبال افزایش روز افزون جمعیت کمبود منابع آب ولزوم تصفیه فاضلاب حجم عظیمی از لجن که محصول جانبی تصفیه فاضلاب است نیازبه دفع به گونه ای ایمن از نظر زیست محیطی دارد.هدف از ارائه طرح مدیریتی یافتن روش صحیح دفع یا استفاده سودمندانه از لجن می باشد.لجن حاوی مواد آلی مواد مغذی پاتوژنها فلزات سنگین و PCB ها و غیره است.در رابطه با لجن حاصل از تصفیه خانه شهرک قدس با کاربرد طرح مدیریتی ارائه شده پس از انجام نمونه برداری و انجام آزمایشهای فیزیکی شیمیایی و میکروبی برروی لجن خشک مشخص گردید که لجن حاصله مطابق استانداردها و قوانین EPA امریکا به لحاظ میکروبی واجد شرایط کلاس B به لحاظ شیمیایی از نظر فلزات سنگین دارای کیفیتی استثنایی(عالی) و دارای مقادیر قابل توجهی از مواد آلی مغذی و ریز مغذی است که بیانگرارزش کودی آن است.با بررسی گزینه های مختلف دفع بهترین گزینه کاربرد در زمین شناخته شد.بدین منظور باغ مهرشهرکرج با توجه به ویژگیهای محل کاربرد لجن کلاس B انتخاب گردید.با انجام آزمایشهای فیزیکی و شیمیایی بر روی نمونه های جمع آوری شده خاک نرخ بازگذاری بر مبنای نیتروژن(عامل محدود کننده کاربرد) و مساحت کاربرد لجن محاسبه و با اطلاع از میزان کود مصرفی در این اراضی مقایسه هزینه ای میان مصرف کود شیمیایی و کاربرد لجن صورت گرفت که در نهایت مقرون به صرفه بودن طرح به اثبات رسید. تهیه چنین طرح مدیریتی برای کلیه تصفیه خانه های در مرحله طراحی و ساخت و یا در حال کار ضروری است با اجرای آن می توان قوانین و استانداردهای مختص شرایط ایران را برای دفع یا استفاده سودمندانه از لجن وضع نمود.

پاتوژنها, تصفیه, طرح مدیریتی, فاضلاب شهری, فلزات سنگین, کاربرد لجن در زمین, لجن, مواد مغذی