مهدی صالحی موید
سعید کریمی

خط سراسری انتقال گاز همدان تا بیجار، وظیفه انتقال گاز شیرین را به مناطق شمال و شمال غرب کشور به عهده دارد. مطابق مقررات سازمان حفاظت محیط زیست، احداث و بهره برداری از خطوط انتقال گاز نیاز به انجام مطالعات EIA۱ دارد. با توجه به خطی بودن این پروژه، لازم است که برای انجام EIA آن، متدولوژی خاص اینگونه از پروژه ها تدوین شود. به همین منظور ابتدا سعی شد با انجام مطالعات کتابخانه ای و میدانی، شناختی واقعی از محیط زیست محل انجام پروژه کسب شود. همزمان نیز، با مرور منابع فنی پروژه، اقدام به شناسایی کلیه فعالیت های دو فاز احداث و بهره برداری گردید. درنهایت دو روش چک لیست تشریحی و ماتریس لئوپولد به منظور انجام EIA انتخاب شود. با توجه به متدولوژی تدوین شده ضرورت داشت که در کلیه مراحل شناخت و انجام این پروژه، از ابزارهای RS۲ و GIS۳ در مطالعه وضع موجود محیط زیست، مسیریابی محیط یستی گزینه ها و تهیه نقشه دقیق کاربری اراضی مسیر انتقال گاز استفاده شود. نتایج مطالعه نشان می دهند که علیرغم بروز خسارات وارده بر محیط زیست، ناشی از عملیات های خاکبرداری، خاکریزی و انفجار که در بعضی نقاط خاص انجام خواهد شد، انجام این پروژه بالاخص در فاز بهره برداری به دلیل داشتن مزایای اجتماعی و اقتصادی، دارای منافع بالای محلی، منطقه ای و ملی خواهد بود. به عبارت دیگر ساخت و بهره برداری از این پروژه همخوانی کاملی با اهداف توسعه پایدار در سه سطح یاد شده دارد. همچنین انجام این مطالعه پیشنهاد می کند که، به کارگیری ابزارهای RS و GIS در فرآیند انجام اینگونه از پروژه ها (خطی)، نه تنها اجتناب ناپذیر می باشد، بلکه اطلاعات کمی بسیار دقیقی را در اختیار ارزیابان محیط زیست، جهت نیل به نتایج کاربردی قرار خواهد داد. روش به کارگیری این ابزار تا حدود زیادی در این مقاله بحث شده است.

بیجار, خط انتقال گاز, ریسک, همدان