محمد جواد مهدی زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی - دانشکده کشاورزی - دانشگاه زابل
محمودرضا صبوحی صابونی - دانشیار اقتصاد کشاورزی - دانشکده کشاورزی- دانشگاه زابل
محمد رضا مومنی - دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی - دانشکده کشاورزی - دانشگاه شهید ب

امروز کشاورزی یک فعالیت اقتصادی است که سهم بسیار مهمی در تولید داخلی هر کشور بوسیله تامین امنیت غذایی مردم آن ایفا م ی کند. از سوی دیگر فعالیت کشاورزی می تواند تاثیرات جانبی زیست محیطی را به همراه داشته باشد. بسیاری از تحلیلی های اقتصادی تنها بر روی افزایش رفاه اقتصادی کشاورزان تاکید می کنند بدون اینکه به مسایل ریست محیطی توجهی داشته باشند. از این رو می توان گفت یک مدیر همه سو نگر و کارآمد در زمینه انتخاب فعالیت های کشاورزی باید چندین هدف اعم از اقتصادی و زیست محیطی را در نظر داشته باشد. در پژوهش حاضر به منظور تعیین الگوی بهینه کشت در اراضی زراعی جیرفت و کهنوج واقع در جنوب استان کرمان انجام شد هدفهای متععدی نظیر کاهش میزان مصرف آب ، کود شیمیایی و سموم شیمیایی مدنظر قرار گرفت. پس از جمع اوی و پردازش داده های مورد نیاز از منابع گوناگون و مصاحبه با کارشناسان ، مدل سازی ، اهداف و مساله پژوهش به کمک رهیافت چند معیاری برنامه ریزی آزمانی برای منطقه جیرفت و کهنوج تدوین و به کمک نرم افزار Lindo حل گردید. در الگوی کشت بدست آمده محصولاتی مانند جو ، کلزا ، گوجه و سیب زمینی حذف و سطح زیر کشت گندم ، ذرت دانه ای و هندوانه با افزایش همراه بود. افزایش سود خالص به میزان 89/79 درصد ، کاهش مصرف آب به میزان 20 درصد و همزمان کاهش مصرف کود به میزان 42/66 درصد و کاهش مصرف سموم شیمیایی به میزان 20 درصد در مقایسه با الگوی فعلی از دیگر نتایج پژوهش در اثر تغییر الگوی کشت در منطقه جیرفت و کهنوج است. نتایج تحقیق نشان داد که با استفاده از مدل برنامه ریزی آرمانی تصمیم گیری برای کشاورزان در شرایط نامناسب زیست محیطی تسهیل می گردد. شرایط الگوی کشت بهبود می یابد و از منابع و نهاده ها به نحو مطلوبتری بهره برداری می گردد.

برنامه ریزی آرمانی ، الگوی بهینه کشت ، منطقه جیرفت و کهنوج ، تخصیص منابع