مسعود سلطانی - دانشجوی کارشناسی ارشد ابیاری و زهکشی دانشگاه تهران دانشکده فناوری و م
عباس ستوده نیا - استادیار گروه مهندسی آب - دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)- دانشکده ف
عبدالمجید لیاقت - استادیار گروه مهندسی ابیاری و آبادانی دانشگاه تهران دانشکده فناوری و

اعمال مدیریت های زراعی به منظور افزایش بهره وری آب و عملکرد محصول یکی از راه کارهای موثر در کشت دیم می باشد. با شناخت گیاه و شرایط لازم جهت رشد ان می توان با اعمال حتی یک مدیریت مانند آبیاری تکمیلی در شرایط دیم میزان محصول را 200 تا 300 درصد افزایش داد. با توجه به چنین نتایجی به نظر رسید بتوان با اعمال مدیریت های دیگر مانند تغییر روش کاشت از کرتی به جوی پشته ای یا استفاده از رزین های جاذب رطوبت بتوان میزان عملکرد محصول را افزایش داد. با توجه به استفاده از ماشین الات خطی کار در شرایط دیم (عمیق کار) به نظر می رسید کاشت بذر در جویچه ها و ایجاد سایه ی پشته بر روی آنها بتواند با حفظ رطوبت در ناحیه بذر و کاهش تبخیر میزان عملکرد محصول را افزایش داد. همچنین از آنجایی که اب ناشی از بارندگی ها تنها منبع تامین رطوبت در شرایط دیم می باشد حفظ این رطوبت برای مدت طولانی تر و استفاده گیاه از آن می تواند منجر به افزایش محصول گردد. به منظور بررسی فرضیات بالا دو عامل روش کاشت (کاشت به صورت کرتی و کاشت بصورت جوی پشته ای و استفاده از سوپر جاذب تعیین گردید و آزمایشی صحرایی در سال 1390 در نزرعه تحقیقاتی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) قزوین اجرا شد. آزمایش در قالب طرح کامل تصادفی و با پنج تیمار و سه تکرار انجام شد. برای همگی تیمارها یک تک ابیاری در مرحله ی دانه بندی به عنوان حساس ترین مرحله عدس به تنش خشکی انجام شد تا تاثیر تیمارها مشخص گردد. نتایج نشان داد استفاده از سوپر جاذب در هیج یک از اجزای عملکرد تفاوت معنی داری نداشت. با تغییر روش کاشت عملکرد بیولوژیکی در سطح 5% معنی دار شد ولی عملکرد دانه ، ارتفاع بوته ، وزن صد دانه، شاخص برداشت ، تعداد دانه در بوته و تعداد غلاف در بوته معنی دار نشدند. با توجه به نتایج بدست امده به نظر می رسد با بررسی بیشتر در ضمینه ی تغییر روش کاشت در شرایط دیم بتوان نتایجی قابل قبول بدست اورد ولی استفاده از زرین های جاذب رطوبت با توجه به قیمت انها پیشنهاد نمی گردد و در اینجا تنها امکان سنجی استفاده از این مواد مورد مطالعه قرار گرفت که نتایج تفاوت معنی داری نشان نداد.

روش کاشت ، کشت دیم ، سوپر جاذب ، عدس ، بهره وری اب