سید محمود هاشمی - دانشگاه تهران ،دانشجوی دکترای برنامه ریزی محیط زیست
سید کاظم علوی پناه - دانشگاه تهران ، استاد گروه سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی ،
مرتضی دیناروندی - دانشگاه تهران، دانشجوی دکترای برنامه ریزی محیط زیست

در عصر کنونی، شهرها به عنوان اصلی ترین زیستگاه گونه انسان، تاثیرات ژرفی بر بیوسفر گذاشته اند. این تغییرات گسترده انسانی، پیامدهای ناخواسته و ناخوشایندی همچون افت کیفیت محیط زیستی را نیز به همراه داشته است که سرانجام به کاهش «کیفیت زندگی» منجر می شود. گرمتر شدن محیط زیست شهری یکی از این آثار ناآگاهانه توسعه شهری ناپایدار است که «جزیره حرارتی شهری» نامیده می شود. جزایر حرارتی سطحی به گرمتر بودن سطوح شهری نسبت به شرایط گذشته آنها و همچنین نسبت به سطوح پیراشهری دلالت می کند و از طریق سنجش از دور حرارتی قابل شناسایی و تجزیه و تحلیل است. در برنامه ریزی محیط زیست دو مرحله اساسی قابل تمیز است: یکی تحلیل و تبیین و دیگری ترکیب و تجویز. تاکید اصلی در این پژوهش بر ارزیابی شرایط دمای سطح محیط زیست شهری معطوف شده است تا به تجویز راه حل. در این مطالعه، توزیع مکانی و گرادیانت تغییرات دمای سطح و همچنین شاخص پوشش گیاهی NDVI در منطقه شهری تهران با استفاده از تصویر ماهواره ای لندست ETM+۷ تجزیه و تحلیل شده است. نتایج نشان می دهد بر خلاف انتظار، حداکثرهای دمایی سطح در پهنه های متراکم شهری حضور گسترده ای ندارند و در پهنه های کوهستانی، ارتباط بین LST و NDVI پایین است و به طور کلی گرادیانت توزیع دمایی در منطقه شهری تهران از شمال شرق به جنوب غرب کاهش می یابد. همچنین حداکثر دماهای LST، بیشتر در پهنه های کوهستانی شرق (بی بی شهربانو) و پهنه صنعتی غرب مشاهده می شوند.

ارزیابی محیط زیست شهری, دمای سطح زمین, سنجش از دور حرارتی, منطقه شهری تهران