عباس اکبری نژاد پاقلعه - دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی منطقه ای، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
شاهو کرمی - دانشجوی دکتری آموزش محیط زیست، دانشگاه پیام نور تهران، تهران، ایران
رضا احمدیان - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد زنجان، رنجان، ایران
سیدمصطفی مختاباد امرئی - دانشیار دانشکدههنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
سامان گلالی زاده - دانش آموختهمدیریت و برنامه ریزی محیط زیست، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران، تهران، ایران

بهره مندی از مواهب طبیعی و قابلیت های بالقوهمحیط زیست حق قانونی، شرعی و عرفی هر ایرانیاست.لیکن بهره برداری از امکانات طبیعی، پیشرفت اجتماعی و رشد اقتصادی نبایدبه شکلی انجام پذیرد کهسبب نابودیمنابع پایه(آب، خاک، جنگل، مرتع، حیات وحش، هوا و ...)شود و آسیبجبران ناپذیری را متوجه محیط زیست و جامعه کند. ارزیابی تاثیراتمحیط زیستی یکی از روش های قابلقبولبرای دستیابی به اهداف توسعهپایدار است و می تواند به عنوان یک ابزار برنامه ریزی در دسترس مدیران و تصمیم گیران قرار گیرد. آنها با استفاده از این ابزار می توانندتاثیرات بالقوه ا ی راکه در نتیجهاجرای پروژهعمرانی و توسعه پدیدار می شود، شناسایی کرده. سپس اقداماتی منطقی به منظوررفع یا کاهش آنها ارائه کنند. امروزه با توجه به فعالیت بیش از پیش کارخانه هایمس برای تولید مس مورد نیاز کشور و نیز اهمیت روزافزونرعایت مسائل تاثیرگذار بر محیط زیست در صنایع مختلف، به خصوص صنعت مس، باید ازروش های بهتر وکارآمدتری استفاده کرد تا تاثیراتحاصل از فعالیت مجتمع های صنعتی شناسایی و کنترل شوند.در این پژوهش تاثیراتزیست محیطی مجتمع مس سرچشمه بررسی شده است. در این راستا ابتدا با استفاده از نظر کارشناسان و یک چک لیست ارزیابی مهم ترین فاکتورهای محیط زیستی و اقتصادی- اجتماعیکه از پروژه متاثر می شوند،شناسایی شدند. در ادامه با استفاده از روش ماتریس سریع(RIAM) ،که باروش ANP وزن دار شده است(روش AN-AM)، و با کمک کارشناسان، اثرات ارزیابیشد. نتایج نشان دادکه ۱۲ فاکتور محیط زیستی و ۳ فاکتوراجتماعی در حد متوسط و کمتر، از پروژه ضرر می بینند و ۵ فاکتور اقتصادی-اجتماعی از پروژه به صورت بسیار مثبت نفع می برند.در نتیجه با توجه به استراتژیک بودن صنعت مس در کشورادامهکار پروژه با اجرای طرح های بهسازی و گزینه های اصلاحی پیشنهاد می شود.

:فاکتورهای اقتصادی- اجتماعی, فاکتورهای محیط زیستی, ماتریس سریع موزون, مجتمع مس سرچشمه