مریم صارمی - دانش آموخته کارشناسی ارشد مرتعداری، گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه زابل
عین الله روحی مقدم - استادیار، گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه زابل
اکبر فخیره - دانشیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گنبد

عامل اصلی دمای کره زمین، دی اکسیدکربن است. بنابراین، به منظور کاهش دی اکسیدکربن اتمسفری و ایجاد تعادل در محتوای گازهای گلخانه ای، کربن اتمسفر باید جذب و در فرم های متعدد ترسیب شود. مراتع می توانند از این نظر حائز اهمیت باشند. تحقیق حاضر به بررسی اثر مدیریت چرا و قرق در ترسیب کربن گون کوهی (Astragalus peristerus)، به منزله یکی از گونه های غالب موجود در منطقه فشم می پردازد. در این پژوهش که در قالب طرح بلوک کاملا تصادفی انجام شد، پس از استقرار ترانسکت ها، پلات گذاری انجام شد و گونه های غالب تعیین شدند. اندام هوایی و زیرزمینی گونه ها برداشت و به منظور تعیین ضریب تبدیل کربن اندام هوایی و زیرزمینی به کربن آلی، از روش احتراق استفاده شد. به همین منظور نمونه های گیاهی که در آون خشک شده بودند کاملا آسیاب شدند و از هر گونه ۳ نمونه ۵ گرمی تهیه شد. سپس این نمونه ها توزین شدند و به مدت ۵ ساعت در کوره الکتریکی با دمای ۵۵۰ درجه سانتی گراد قرار گرفتند. با ضرب ضریب تبدیل کربن آلی در وزن تر اندام هوایی و زیرزمینی هر گونه، وزن کل کربن ترسیب شده به دست آمد. برای مقایسه وزن زیتوده گیاهی و ترسیب کربن گیاه بین دو منطقه قرق و تحت چرا از آزمون t-Test استفاده شد. با مقایسه ضریب تبدیل اندام هوایی و زیرزمینی گونه A.peristerus در دو مرتع قرق و چراشده، مشخص شد که اختلاف معنی داری بین ضریب تبدیل اندام مذکور در دو منطقه وجود ندارد (۰۵/۰P<). متوسط ترسیب کربن زیتوده هوایی و گیاهی گونه A.peristerus، در دو منطقه چراشده و قرق اختلاف معنی داری ندارد (۰۵/۰P<)، اما متوسط ترسیب کربن زیتوده زیرزمینی دارای تفاوت معنی دار بود (۰۵/۰P<). در نهایت می توان گفت، افزایش بیومس اگر همراه چرای متعادل باشد، به علت ورود مقادیر بیشتر مواد آلی به سیستم خاک سبب ارتقای کل کربن موجود در مرتع خواهد شد.

ترسیب کربن, چرا, قرق, گون, مراتع فشم