فرامرز خوش اخلاق - استادیار جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران
محمد امین مرادی مقدم - دانشجوی کارشناسی ارشد اقلیم شناسی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران
محمدامین حیدری - دانشجوی دکتری اقلیم شناسی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران
شیرین صفایی - دانشجوی کارشناسی ارشد اقلیم شناسی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران

امروزه تغییر اقلیم از شایع ترین مباحث علمی و حتی سیاسی- اجتماعی است. گرمایش جهانی علاوه بر افزایش متوسط دمای جهانی به تغییر در میزان، نوع و الگوی توزیع مکانی و زمانی بارش منجر می شود و خواهد شد. تغییر در مولفه های رطوبتی و حرارتی به منزله ورودی های دستگاه نظام مند طبیعت در محیط های جغرافیایی مختلف، به این معنی است که باید منتظر عواقب وخیم دستکاری های انسان در سامانه طبیعت بود. یکی از آثار تغییر این مولفه ها، متاثرشدن انواع زیست سامانه ها، جابه جایی مرز قلمروهای حیاتی و زیستگاه های مختلف و اختلال در تعادل های موجود خواهد بود. در این پژوهش به مطالعه اثر گرمایش جهانی در قلمروهای زیستی محدوده نیمه شرقی زاگرس میانی و غرب بیابان مرکزی ایران در سال های ۲۰۵۰، ۲۰۷۵ و ۲۱۰۰ بر اساس تعریف قلمرو زیستی هولدریج پرداخته شده است. برای پیش بینی تغییرات دما و بارش از دو سناریوی پرکاربرد A۲ و B۲ و چهار مدل گردش عمومی جو شامل UKHADCM۳، ECHO-G، GISS-EH و GFDLCM۲۰ بهره گرفته شد. نتایج تحقیق نشان می دهد گرمایش جهانی سبب کاهش تنوع قلمروهای زیستی این محدوده در دهه های آتی خواهد شد. در این میان قلمروهای زیستی در مناطق کوهستانی بیشترین تاثیر را از گرمایش جهانی می پذیرند. همچنین به واسطه تشدید فرایندهای بیابان زا، پیشروی مرز مناطق بیابانی و بیابان های بوته زار به سمت دامنه های شرقی زاگرس قابل توجه خواهد بود.

روش هولدریج, غرب بیابان مرکزی, قلمروهای زیستی, گرمایش جهانی, نیمه شرقی زاگرس میانی