حمیدرضا پورخباز - استادیار گروه محیطزیست، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه صنعتی خاتمالانبیا بهبهان
حسین اقدر - دانشجوی کارشناسی ارشد سنجش از دور و GIS، دانشکده علوم دانشگاه شهید چمران اهواز
فاطمه محمد یاری - دانشجوی کارشناسی ارشد ارزیابی و آمایش سرزمین، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه صنعتی خاتمالانبیا بهبهان
سعیده جوانمردی - مربی گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء بهبهان

در مطالعات محیطی، مهم ترین راه نیل به توسعه مبتنی بر علم و شناخت علمی محیط، توجه اصولی به پتانسیل ها، ارزیابی توان های محیطی و بالاخره استفاده همه جانبه و منطقی از سرزمین است. در این خصوص، میان توسعه کشاورزی محیط و منابع محیطی نیز ارتباط تنگاتنگی وجود دارد. این تحقیق، کاربرد روش تلفیقی تصمیم گیری چندمعیاره ANP- DEMATEL و CHANGFAHP را در ارزیابی اراضی کشاورزی پیرامون بهبهان بیان می کند. بر اساس مدل اکولوژیک حرفی ایران، داده های شیب، اقلیم، خصوصیات خاک، دبی آب و تراکم پوشش گیاهی به منزله معیارهای اصلی تاثیرگذار در کاربری کشاورزی انتخاب شدند. سپس در قالب یک مدل، به کمک تصمیم گیری چندمعیاره (MCDM) و با استفاده از فرایند تحلیل شبکه ای و روش سلسله مراتبی فازی لایه های مذکور به روش ترکیب خطی وزنی (WLC) در محیط نرم افزار Arc GIS۱۰ تلفیق شدند و ارزیابی شکل گرفت. استفاده از مدل تلفیقی ANP-DEMATEL برای تجزیه و تحلیل اولیه روابط متقابل میان معیارها و وزن دهی فاکتورها با توجه به ضریب تاثیرگذاری شان است. در واقع، این مدل جدید با ترکیب روش های مختلف، راه حل موثری را برای کمک به تصمیم گیری گروهی ارزیابان ارائه می دهد و از این طریق وزن نهایی معیارهای موثر در کاربری کشاورزی مشخص می شود. نتایج نشان داد که در هر دو مدل، حدود ۴ درصد از کل مساحت منطقه دارای اراضی با توان درجه یک برای کشاورزی اند، به طور کلی می توان گفت منطقه مورد مطالعه از نظر توان اکولوژیک برای کاربری کشاورزی به دلایل نزدیکی منطقه به کوهستان و تپه های ماهوری و وجود سازندهای انحلالی گچ و آهک در حد مناسب و مطلوب نیست. این نتیجه به وضوح در هر دو روش دیده می شود، اما با توجه به اینکه مناطق نامساعد در روش CHANGFAHP مساحت بیشتری نسبت به روش ANP-DEMATEL دارند می توان گفت که نتایج روش FAHPCHANG با واقعیت سازگاری بیشتری دارند.

ارزیابی توان اکولوژیک, DEMATEL, کاربری کشاورزی, فرایند تحلیل شبکهای, FAHP چانگ