محمد رضا مثنوی - دانشیار گروه مهندسی طراحی محیط زیست، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران
اسماعیل صالحی - دانشیار گروه مهندسی برنامه ریزی و مدیریت و آموزش محیط زیست دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران
مینو باغبانی - کارشناس ارشد مهندسی طراحی محیط زیست، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران

فرسودگی بافت در نواحی مرکزی شهرها از مهم ترین مسائل پیش روی تداوم حیات شهری است. مهاجرت و جایگزینی ساکنان، تغییر کاربری و ایجاد فعالیت های ناسازگار با سازمان فضایی کالبدی بافت قدیم، به افت کیفیت زندگی و تغییر شکل این بافت ها منجر می شود. امروزه بافت های فرسوده با مشکلات ساختاری و اکولوژیکی گوناگون نظیر آلودگی هوا، مشکلات ترافیکی، کمبود فضاهای باز برای زندگی اجتماعی، فقدان فضاهای سبز کافی برای ایجاد شرایط مطلوب و تعادل محیطی، خردشدن لکه های فضاهای سبز و افزایش زمین های متروکه و بایر مواجه اند. محققان راه حل آن را در تغییر نگرش برنامه ریزان برای بازسازی و بازگرداندن فضاهای بایر به شریان حیات شهری از طریق رویکرد سیستماتیک پیوسته در قالب ایجاد یا تقویت زیرساخت های سبز شهری می دانند. در این پژوهش با شناسایی و طبقه بندی اراضی بایر، الگوی مناسب از شبکه فضاهای سبز و باز در یک سیستم اکولوژیکی به هم پیوسته در منطقه مرکزی تهران ارائه شد. کاربست مدل کشش (Gravity Model) و روش روی هم گذاری لایه های اطلاعاتی موجود و مقایسه ارزش اکولوژیک خیابان ها نشان می دهد که مدل کشش حلقه ای مناسب ترین گزینه برای انطباق با شرایط بافت فرسوده منطقه ۱۲ در مرکز تهران است.

احیای اکولوژیکی, بافت فرسوده, بهسازی محیطی, زیرساخت های سبز, مدل کشش