گلشن شیرنشان - دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس
علیرضا بختیاری - دانشگاه تربیت مدرس دکتری
محمود معماریانی - شرکت نفت

ددر این مطالعه، غلظت ترکیبات آلیفاتیک و شناساگرهای زیستی هوپان و استران در رسوبات عمقی ساحل کیاشهر از عمق ۲۰ متری واقع در جنوب غربی دریای خزر به منظور تعیین منشا و پراکنش هیدروکربنهای نفتی مورد بررسی قرار گرفت. نمونه ها پس از استخراج با استفاده از سوکسله و سپس دو مرحله کروماتوگرافی ستونی بوسیله دستگاه کروماتوگرافی گازی-طیف سنجی جرمی (GC-MS) ترکیبات آلکان های نرمال، هوپان و استران در آن ها شناسایی و تعیین غلظت شد. غلظت کل هیدروکربن های آلیفاتیک (TAH) در رسوبات در محدوده µg/g۱۱/۵–۳۰/۶۴۳ و در بیشتر اعماق نسبتا بالا یافت شد. نتایج حاصل از شناساگر مخلوط پیچیده حل نشده (UCM)، pr/ph و شاخص ارجحیت کربن (CPI) نشان از ورودی نفت به عنوان منبع اصلی در بیشتر اعماق رسوبات کیاشهر را داشت. همچنین الگوی ترکیبات هوپان با شکل غالب ۱۷α(H), ۲۱β (H) hopanes و نتایج نسبت های بلوغ حراتی ((TS) / (TS+ TM) و (۲۲S / (۲۲S + ۲۲R)) آلودگی های نفتی را در این رسوبات به خوبی نشان می دهد. تنها در برخی از لایه های پایین منشا طبیعی برای هیدروکربن-ها مشخص شد. در کل نتایج بیانگر این مطلب می باشد که منابع آلاینده نفتی مانند ریزش نفت از چاه های نفتی آذربایجان در سال های گذشته وجود داشته-اند که موجب آلوده کردن رسوبات عمقی کیاشهر شده اند.

هوپان, استران, رسوب عمقی, آلودگی نفتی, دریای خزر