مرضیه زادفلاح - دکتری مهندسی مواد دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین، قزوین، ایران
سیده سارا ساداتی - پژوهشگر تیم پژوهشی لنترن، شرکت البرز نانو تجهیزرایان، البرز، ایران
فاطمه کریمی - پژوهشگر تیم پژوهشی لنترن، شرکت البرز نانو تجهیزرایان، البرز، ایران
کیانا قربانی - پژوهشگر تیم پژوهشی لنترن، شرکت البرز نانو تجهیزرایان، البرز، ایران
مهسا شاه بنده - کارشناسی ارشد باشگاه پژوهشگران و نخبگان جوان ، دانشگاه ازاد اسلامی واحد ساوه، مرکزی، ایران
مهسا امین صالحی - دانشجوی دکتری زیست شناسی دانشگاه بوعلی سینا همدان، همدان، ایران

امروزه گیاهان دارویی کاندیدهای خوبی جهت درمان بسیاری از بیماری ها هستند. سرطان کبد به عنوان یکی از فراوان ترین سرطان ها در دنیا شناخته شده است. همچنین گیاه شیرین بیان و نانوذرات کیتوسان به علت داشتن خواص ضد میکروبی در علم پزشکی مورد توجه قرار گرفته است. در مطالعه حاضر اثر ضد میکروبی و ضد سرطانی عصاره ریشه گیاه شیرین بیان، نانوذرات کیتوسان و اثر هم افزایی آن ها در غلظت های مختلف مورد سنجش قرار گرفت. در سنجش ضدمیکروبی، باکتری سودوموناس آئروژینوزا در برابر تیمار با عصاره، نانوذرات و استفاده هم زمان این دو کاهش رشد را نشان دادند. بیشترین اثر مهاری در استفاده هم زمان نانوذرات کیتوسان به همراه عصاره شیرین بیان مشاهده شد. مقدار MIC در رقت µg/mL ۳۲ و مقدار MBC بین µg/mL ۱۲۸ تعیین گردید. همچنین عصاره هیدروالکلی شیرین بیان و نانوذرات کیتوسان در غلظت های مختلف بر رشد سلول های سرطانی کبد رده HepG۲ و سلول های فیبروبلاست رده L۹۲۹ به عنوان سلول های نرمال در سه بازه زمانی ۲۴، ۴۸ و ۷۲ ساعت با آنالیز MTT مورد سنجش قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تاثیر تیمارها وابسته به دوز و زمان متغیر است و با افزایش زمان از میزان زیستایی سلول ها در هر دو تیمار نانوذرات و عصاره گیاه کاسته شده است. بیشترین تاثیر مهاری در استفاده هم زمان عصاره (mg/ml ۵/۱) و نانوذرات کیتوسان (mg/ml ۲/۰) پس از ۷۲ ساعت بدست آمد که درصد زیستایی سلول ها به ۸ درصد کاهش یافته بود. همچنین IC۵۰ برای سلول های سرطانی در زمان ۲۴ ساعت مشاهده شد. با توجه به نتایج می توان ادعا کرد عصاره ریشه گیاه شیرین بیان و نیز نانوذرات کیتوسان در غلظت های مختلف دارای اثر مهاری بر رشد باکتری ها و نیز سلول های سرطانی کبد است، لذا مطالعات بیشتر می تواند آینده ای نوید بخشی را به همراه داشته باشد.

گیاه شیرین بیان، نانوذرات کیتوسان، سرطان کبد، عصاره متانولی