سیده الهام وقاری سوران - گروه میکروبیولوژی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، تهران، ایران
اعظم شکاری اسفهلان - موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
فاطمه اشرفی - گروه میکروبیولوژی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، تهران، ایران
شهرام نعیمی - موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
ابوالقاسم قاسمی - موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

انگور یکی از مهم­ترین محصولات کشاورزی در ایران بوده و استان آذربایجان غربی به­خاطر شرایط مناسب آب و هوایی به­عنوان قطب تولید آن محسوب می­شود. از آنجا که این محصول تنوع وسیعی از باکتری­ها و قارچ­های اندوفیت را دارا بوده و در سال­های اخیر حضور اندوفیت­ها و عملکرد مفید آن ها در آن مورد توجه قرار گرفته است، هدف از این پژوهش شناسایی باکتری های اندوفیت انگور در استان آذربایجان­غربی بود. در این مطالعه، ۶۷ جدایه باکتری اندوفیت از بخش­های ساقه و ریشه گیاه انگور در سال ۱۳۹۸جداسازی شد. سپس خصوصیات بیوشیمیایی از جمله واکنش فوق حساسیت، بررسی خاصیت فلورسنت و آزمون لهانیدن سیب زمینی و توانایی تولید آنزیم­های پروتئاز، آمیلاز و ژلاتیناز بر روی باکتری­ها انجام شد. یازده جدایه باکتری برای شناسایی مولکولی بر­اساس تعیین ترادف ناحیه ۱۶S rDNA ­انتخاب شدند و مشخص شد جنس­های Bacillus و Pseudomonas فراوانی بیشتری بین جدایه­های شناسایی شده دارند. دو گونه Bosea lathyri و Frigoribacterium faeni و جنس Stenotrophomonas برای اولین بار در ایران به­عنوان باکتری­های اندوفیت انگور گزارش می­شوند. همچنین اثر ضدقارچی باکتری­های اندوفیت بر روی سه گونه قارچی شامل Cytospora chrysosperma ، Fusarium sp. و Chaetomium globosum با روش کشت متقابل انجام شد و سه جدایه GI۶، GI۴۳ وGI۴۵ به ترتیب شامل Priestia sp.، Pseudomonas kilonensis وBacillus sp.  بیشترین خاصیت بازدارندگی رشد را در مقابل این قارچ­ها نشان دادند. با توجه به اهمیت باکتری­های اندوفیت، جداسازی و شناسایی آنها از مناطق مختلف کشور ضروری به­نظر می­رسد که در نتیجه آن می­توان از این باکتری­ها در کنترل زیستی بیمارگرهای گیاهان بهره برده و آن را جایگزین مناسبی برای کنترل شیمیایی نمود.

اندوفیت, باکتری, انگور, خصوصیات بیوشیمیایی, اثر ضدقارچی, کنترل بیولوژیک