مهدی محمدی - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.
سید ناظر فخری - کارشناس ارشد رشته تاریخ ایران اسلامی و مدرس مدعو دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.
یزدان فرخی - دانشیار گروه تاریخ دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

پوشاک از نمودهای فرهنگی در زندگی انسان است که در ادوار گوناگون تاریخ با توجه به نیازهای بشر، بروز حوادث مختلف و تسلط اقوام گوناگون بر یکدیگر، ثابت نمانده و دچار دگرگونی هایی شده است؛ لذا از کارکرد اصلی و ابتدایی خود فاصله گرفته و به عنوان عاملی در نشان دادن جایگاه اجتماعی و فرهنگی افراد در جامعه تبدیل شده که تاثیرات عمده ای در شکل گیری صحیح روابط و تعاملات افراد با یکدیگر را ایجاد نموده. این پژوهش که محدوده زمانی دوره مغول در ایران، یعنی از حمله مغول تا انقراض نهایی ایلخانان (۷۵۶ - ۶۱۶ ه.ق) را در برمی گیرد به روش توصیفی-تحلیلی و با ابزار کتابخانه ای و تاکید بر کتب ادب فارسی که در آن زمان و یا کمی بعد نگاشته شده؛ برآن است تا از زندگی روزمره مردم، طبقات اجتماعی و اثرگذاری فرهنگ مغول بر نحوه پوشش ایرانیان، تصویری روشن تهیه نماید. تبیین حضور اقشار خاص جامعه از جمله صوفیه و نیز بررسی میزان آزادی حضور زن در اجتماع، از دیگر اهداف آن می باشد. نتایج پژوهش نشان می دهد که تفاوت اصلی در پوشش به جنسیت فرد بستگی دارد و ویژگی های فرهنگی و اجتماعی مردم عادی و نیز صاحب منصبان در پوشش ظاهری آنان نمود بارزی داشته؛ از سلطنت غازان به بعد شاهد نفوذ مجدد فرهنگ ایرانی اسلامی در پس زمینه زندگی مردم عادی و مقامات دولتی هستیم. پوشاک مغولان تا قبل از این دوره بسیار شبیه به هم بود و حتی در بسیاری اوقات بین پوشاک زن و مرد تفاوت چندانی دیده نمی شد. تمایز در جنس، رنگ و نیز نوع جامه، مهم ترین کارکرد اجتماعی است که پوشش در آن دوره برعهده داشته.

تاثیرات اجتماعی-فرهنگی, مغول ها, کتب ادب فارسی, طبقات اجتماعی, زنان