سارا ناجی طبسی - استادیار، گروه نانوفناوری مواد غذایی، موسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی، مشهد، ایران
اسماء وردیان - استادیار، گروه ایمنی مواد غذایی، موسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی علوم و صنایع غذایی، مشهد، ایران
حسین زمانی - استادیار، گروه طراحی ماشینآلات مواد غذایی، موسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی، مشهد، ایران؛ موسسهکیفیت رضوی، مشهد، ایران
مجتبی جوکار - دانش آموخته دکتری محیط زیست، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، ایران؛ موسسه کیفیت رضوی، مشهد،ایران
سیده مریم خرازی - دانش آموخته دکتری محیط زیست، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، ایران؛ موسسه کیفیت رضوی، مشهد،ایران

مقدمه: موضوعاتی چون کیفیت، بهداشت و ایمنی مواد غذایی همواره از مسائل حائز اهمیت در سطح بین المللی است. امروزه در دنیا توانسته اند تا حدی با استفاده از سیستمهای تضمین ایمنی و کیفیت مختلف ورود آلاینده های میکروبی و شیمیایی در مواد غذایی را به حداقل و ایمنی محصولات را به حداکثر برسانند. از آنجایی که برنج محصولی استراتژیک در ایران به شمار میرود و پس از نان، قوت اصلی مردم است، انتظار میرود این محصول، با کیفیت مناسب عرضه و در سبد خانوار قرار گیرد؟ از دیدگاه طیب، یک ماده یا محصول غذایی مانند برنج باید لذیذ و دلچسب، پاک و پاکیزه، سالم، حلال ، مطلوبیت و مطابق با طبع، ملائم با نفس، دارای بیشترین ارزش غذایی و فاقد آثار مضر باشد. یکی از الزامات طیب بودن غذا معیار حلیت است که هدف از انجام مطالعه حاضر، بررسی ابعاد این معیار در تولید برنج طیب میباشد. مواد و روشها: عوامل موثر بر کیفیت یرنج در طول فرایند تولید تا مصرف با بررسی منابع علمی و قوانین، استانداردهای کنترل کیفیتمورد بررسی قرار گرفت. ارزیابی تولید برنج طیب بوسیله تیم های ارزیاب با استفاده از فرمهای ارزیابی انجام گرفت. بر همین اساس ذیل اصل حلیت، تعدادی مولفه و ذیل هر کدام از مولفه ها تعدادی شاخص برای زنجیره برنج استخراج گردید.یافته ها و نتیجه گیری: فرآیند زنجیره تولید تا مصرف برنج شامل شش مرحله کلی پیش از برداشت، کاشت، داشت، برداشت، پس از برداشت و نهایتا عرضه است که اگر اصول، قواعد، حدود و حقوق قانونی و شرعی نیز در فرایند تولید تا مصرف آن رعایت شود، معیار حلیت نیز برای آن صادق است و ظرفیت بالایی در تبدیل شدن به یک غذای طیب را دارد. چک لیستهای ارزیابی کیفیت و رتبه بندی تولید و مصرف برنج طیب در محدوده اصل حلیت شامل بررسی شاخصهای کیفیت بذر، کیفیت خزانه، کیفیت کشت، حملونقل و فراوری و انبارداری، بسته بندی و توزیع است. همچنین در برخی موارد الزامات هر بخش و توصیه هایی در راستای کمک به رسیدن به آنالزامات ارائه شده است

حلال، طیب، برنج، زنجیره تولید تا مصرف، کیفیت