زهرا خدارحمی - کارشناسی ارشد آبیاری زهکشی ، معاونت آب و خاک و صنایع
نیاز علی ابراهیمی پاک - استادیار پژوهشی ، عضو هیدت علمی موسسه تحقیقات خاک و آب

تعیین آب مورد نیاز گیاه به منظور تامین حداکثر رشد و تحصیل حداکثر محصول و همچنین اطلاع از مقدار کل آب مصرفی و در نتیجه تعیین ظرفیت کانال ها و مخازن آب مهمترین مرحله مطالعاتب را در یک طرح آبیاری و زهکشی تشکیل می دهد. یکی از پارامترهای ورودی مورد نیاز برای محاسبه تبخیر- تعرق پارامتر ضریب گیاهی (Kc) است مه تابع تغییرات مکانی می باشد. از طرفی بیشتر مدل های موجود جهت محاسبه این مئلفه ، غیر مکانی بوده و غالبا با استفاده از مقادیر توصیه شده فائو ، اقدام به برآورد تبخیر- تعرق گیاه اقدام می نمایند. این در حالیست که بر اساس نشریه مذکور د رمحاسبات نیاز آبی توصیه اکید بر استفاده از اطلاعات محلی در تعیین تاریخ کشت و طول دوره های رشد هر گیاه دارد.در محمدوه دشت قزوین ، زراعت گندم با حدود 34 درصد از محصولات عمده زراعی و مهم دشت محسوب می شود. در این مطالعه ، پس از برآورد نیاز آبی گیاه مرجع به صورت روزانه با استفاده از روش پنمن- مانتیث و با استفاده از داده های بلند مدت ایستگاه هواشناسی قزوین به عنوان ایستگاه معرف ، نیاز آبی گیاه گندم با لحاظ نمودن اطلاعات محلی تاریخ کشت ، تعدیل ضریب تبخیر و تعرق گیاهی بر مبنای مراحل رشد در دشت قزوین بدست آمد . پس از آن نیاز آبی و همچنین ضرایب گیاهی بدست آمده در مطالعات فوق ، با نتایج بدست آمده از داده ای لایسیمتری که به مدت 3 سال (1381-1378) در ایستگاه تحقیقات آب و خاک اسمعیل اباد قزوین اجرا گردیده است ، مقایسه و سپس با اطلاعات موجود در سند ملی آب کشوور نیز مقایسه ای صورت گرفت.

نیاز آبی گندم ، ضریب گیاهی واقعی ، مراحل چهار گانه رشد ، نشریه فائو 56