مرتضی سمیعی زفرقندی - عضو هیئت علمی

هدف پژوهش حاضر،  تعیین اثربخشی استفاده از نقشه مفهومی در تدریس درس علوم تجربی بر یادگیری دانش­آموزان است. روش پژوهش به صورت نیمه­آزمایشی با طرح پیش­آزمون- پس­آزمون، با گروه آزمایش و گواه انجام شده است. بدین منظور تعداد ۷۶ نفر از دانش­آموزان دختر دوره ابتدایی پایه ششم منطقه ۱۹ تهران در سال تحصیلی ۱۳۹۳-۹۴ به شیوه نمونه­گیری هدفمند انتخاب شده­اند. داده­ها با برگزاری سه مرحله پیش­آزمون، دو مرحله آزمون عملکردی و یک مرحله پس­آزمون نهایی برای سنجش یادگیری و همچنین ثبت مشاهدات کلاسی جمع ­آوری شده است. برای بررسی روایی آزمون­ها، محتوای آنها با هدف اصلی درس تطبیق داده شده و سوالات با نظر ۲ نفر از معلمان باسابقه و کارشناسان گروه­های آموزشی دوره ابتدایی اداره آموزش و پرورش منطقه ۱۹ تهران، هم به لحاظ ظاهر و هم به لحاظ محتوایی بررسی شد. با توجه به تشریحی­بودن سوالات آزمون، برای بررسی پایایی آزمون­ها از روش پایایی مصححان استفاده شد. گروه آزمایش با استفاده از نقشه مفهومی و گروه گواه بدون دریافت مداخله و به روش سنتی، هر کدام ۱۵جلسه ۴۵ دقیقه­ای و به مدت ۵ ماه آموزش دیده­اند. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش­های آماری توصیفی و استنباطی تحلیل کوواریانس استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می­دهد که بین میزان یادگیری دو گروه تفاوت معناداری وجود دارد و استفاده از نقشه مفهومی در تدریس بیش از روش سنتی موجب یادگیری دانش­آموزان در درس علوم تجربی شده است.

نقشه مفهومی, روش تدریس, سخنرانی, یادگیری, علوم تجربی