سیده پرنیان دریاباری - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تهران غرب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

گاه واژگان عادی، ترجمان غم های بزرگ نیستند و بعضی از انسان ها، جملات و عبارات معمول و متداول را برای بیان درد و اندوه جگرخراش خود کافی نمی بینند ...! شاید به همین اعتبار است که «زیدری نسوی»، منشی سلطان جلال الدین خوارزم شاه، نیز عبارات مصطلح متداول در زبان عامه را برای بیان دردهای جانسوز خود، وافی و کافی نیافته و ترجیح داده است با این نثر هولناک و سهمگین که در برخی مواضع، لرزه بر تن و جان خواننده می اندازد، به شرح احوال خود بپردازد! نثری که برآیند آن، کتاب نسبتا کم حجمی به نام نفثه المصدور است که نزد اهل فرهنگ و ادب، به ویژه استادان و دانشجویان زبان و ادب فارسی، بسیار مشهور و شناخته شده و البته به همان اندازه دشوارخوان است. نگارنده باور دارد که صرف نظر از پیچیدگی های لفظی و ابهام و غموض در جملات و ترکیبات این کتاب که فراگیری و خوانش آن را با دشواری روبه رو کرده است، دلایل مهم دیگری نیز وجود دارد که مانع از راهیابی این اثر ارزشمند به مجامع علمی و ادبی غیر دانشگاهی شده است. یکی از مهم ترین این دلایل، ایهام و ابهام در معرفی شخصیت های نفثه المصدور از سوی نویسنده است. در این نوشتار، بر آنیم تا با بهره گیری از منابع معتبر تاریخی، به شناسایی شخصیت های اثرگذار در این اثر ادبی-تاریخی کمک کنیم.

نفثه المصدور, زیدری نسوی, تاریخ مغول, نثر فنی و مصنوع, سلطان جلال الدین خوارزم شاه, شخصیت های نفثه المصدور – سیرت جلال الدین منکبرنی