زهرا علی جانی - گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان
جهانشیر امینی - گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان
مراحم آشنگرف - گروه علوم زیستی، دانشکده علوم، دانشگاه کردستان
بهمن بهرام نژاد - گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان

در این مطالعه سویه­های باکتریایی اندوفیت از بخش­های استولون و دمبرگ گیاهچه­های سالم توت­فرنگی(Fragaria × ananassa) جداسازی شده و تاثیر آنتاگونیستی این سویه­ها علیه قارچ عامل آنتراکنوز توت­فرنگی Colletotrichum nymphaeaeدر شرایط آزمایشگاه، درون شیشه و گلخانه مورد بررسی قرار گرفت. سه سویه جداسازی شده با استفاده از ویژگی­های بیوشیمیایی و آنالیز مولکولی ژن ۱۶S rDNA در جنسBacillus  قرار گرفتند. سویه­های باکتریایی باعث کاهش معنی­دار رشد قارچ عامل بیمارگر در آزمون کشت متقابل شدند به طوری که درصد بازدارندگی از رشد پرگنه قارچ بیمارگر در سویه های MarD۴۰، MarD۳۵ و MarG۲ به ترتیب به میزان ۵۰، ۹۲/۵۴ و ۸۷/۴۷ درصد ارزیابی شد. ترکیبات فرار تولید شده توسط سویه ها نیز باعث کاهش رشد پرگنه قارچ بیمارگر شد ولی این بازدارندگی بسیار کمتر از تاثیر آن­ها در آزمون کشت متقابل بود و بیشترین درصد بازدارندگی در سویه MarD۳۵ (۷/۲۴ درصد) مشاهده گردید. همچنین در نتیجه تاثیر ترکیبات خارج سلولی سویه­های باکتریایی بر رشد پرگنه و جوانه­زنی قارچ بیمارگر بیشترین درصد بازدارندگی از رشد پرگنه توسط سویه MarG۲ (۹۶/۳۴ درصد) و بیشترین ممانعت از جوانه­زنی اسپور بیمارگر توسط سویه MarD۳۵ (۰۷/۵۲ درصد) مشاهده گردید. ارزیابی تاثیر سویه­های باکتریایی اندوفیت بر شدت بیماری آنتراکنوز میوه در شرایط درون شیشه نشان داد که هر سه سویه قادر به کاهش شدت بیماری آنتراکنوز توت فرنگی هستند و بیشترین تاثیر توسط دو سویه MarD۴۰ با درصد بازدارندگی ۶۳/۸۵ و MarD۳۵ با درصد بازدارندگی ۷۲/۸۱ مشاهده گردید. همچنین سویه­های باکتریایی به میزان قابل توجهی باعث کاهش شدت بیماری آنتراکنوز بر روی گیاهچه­های توت فرنگی در شرایط گلخانه در مقایسه با شاهد شدند که در روش محلولپاشی بیشترین تاثیر در سویه MarD۴۰ (۴۴/۹۴ درصد) و در روش خیساندن خاک در سویه MarD۳۵ (۷۷/۷۷ درصد) ارزیابی شد. یافته­های این مطالعه نشان داد که سویه­های مورد بررسی قادر به جلوگیری از رشد و گسترش قارچ بیمارگر در شرایط آزمایشگاه، درون شیشه و گلخانه می باشند.

باکتری های اندوفیت, ترکیبات ضدقارچی, ترکیبات فرار, کنترل زیستی