مسعود اربابی - موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

از زمان معرفی کنه شکارگر Phytoseiulus persimilis در سال ۱۳۶۷ برای کنترل بیولوژیک کنه­های تارتن در ایران بیش از سه دهه می­گذرد. اولین رهاسازی این شکارگر علیه کنه تارتن ترکستانی روی بوته­های پنبه و سویا در استان گلستان، روی ماش و بادمجان در منطقه منوجان جیرفت با کنترل کنه آفت همراه شد. عملکرد این شکارگر علیه کنه تارتن دو نقطه ای مزارع لوبیا به علت رطوبت کم و دمای زیاد در استان­های مرکزی و چهارمحال بختیاری موفق نبود. بکارگیری نسبت رهاسازی ۱ شکارگر به ۱۰ کنه طعمه در شرایط میانگین دمای کمتر از ۲۵ درجه سلسیوس از اسفند تا اوائل اردیبهشت باعث کنترل کنه تارتن خیارگلخانه ای در ورامین شد. رهاسازی همزمان این شکارگر با کنه شکارگر Neoseiulus californicus در شروع آلودگی کنه های تارتن در بوته های خیار گلخانه ای و با تامین رطوبت نسبی بیش از ۵۰ درصد طی ماه های گرم بهار وتابستان کنترل مطلوب کنه آفت در دوره برداشت خیار ایجاد شد. رهاسازی شکارگر برای کنترل کنه تارتن دونقطه ای توت فرنگی گلخانه ای به علت پرزهای زیاد برگ شرایط را برای دست یابی شکارگر به کنه طعمه درمنطقه هشتگرد فراهم نساخت. رهاسازی شکارگر در شروع آلودگی کنه­های تارتن روی رز و میخک گلخانه ای در اصفهان و محلات کاملا موثر بود. مطالعه برخی کنه­کش­های آلی وگیاهی کم خطر برای فعالیت شکارگر و مناسب برای مبارزه تلفیقی نیز انجام شده است. پرورش انبوه این شکارگر روی بوته­های لوبیا آلوده به کنه تارتن موفقیت آمیز بوده و هزینه تولید در مقایسه با واردات شکارگر حدود ۲۰ درصد کاهش می یابد. ضمن این که شرایط تولید خیار گلخانه ای عاری ازکنه­کش را نیز فراهم می نماید.

کنه شکارگر, کنه تارتن, کنترل بیولوژیک, ایران