پریسا بنامولایی - گروه علوم جانوری، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
شهزاد ایرانی پور - گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
شهریار عسگری - بخش تحقیقات گیاه پزشکی، مرکز تحقیقات وآموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان تهران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ورامین، ایران

انتخاب میزبان به وسیله پارازیتوییدها اثرات حیاتی روی شایستگی آن ها دارد. زنبور پارازیتوییدTrissolcus vassilievi (Mayr) (Hym., Platygastridae)، یکی از گونه­های با پتانسیل زیستی بالا در کنترل سن گندم می­باشد. بررسی­ها نشان داده است که تفاوت­های جزئی بین جمعیت­های مختلف میزبان­ می­تواند موجب برتری نسبی پارازیتوییدهایی شود که در میزبان­های بزرگ تر نشوونما می­نمایند. در این تحقیق، ترجیح میزبانی و رفتار سوئیچینگ دو جمعیت زنبور T. vassilievi به دو جمعیت میزبان در نسبت­های ۵:۱، ۴:۲، ۳:۳، ۲:۴ و ۱:۵ دسته تخم بررسی شد. جمعیت­های تبریز و ورامین هم برای میزبان و هم برای زنبور به کار رفتند. اندازه گیری قطر و وزن تخم سن گندم نشان داد که وزن تخم به­طور معنی­داری در جمعیت تبریز کمتر از جمعیت ورامین بود.هم چنین زنبورهای ورامین بزرگ­تر از زنبورهای تبریز و زنبورهای حاصل از تلاقی آن­ها، نزدیک به جمعیت­ مادری بودند. تجزیه­ داده­های ترجیح میزبانی و بررسی سوئیچینگ نشان داد که با توجه به مقادیر c۱  (شاخص ترجیح سن گندم تبریز) و c۲  (شاخص ترجیح سن گندم ورامین)، جمعیت ورامین زنبور T. vassilievi ترجیح منفی به تخم سن تبریز و ترجیح مثبت به تخم سن ورامین دارد، اما آزمون t مشخص کرد که این ترجیح معنی­دار نیست. تجزیه رگرسیون خطی نیز نشان داد که تغییرات c با نسبت دو میزبان در هر دو مورد معنی­دار است که موید وجود سوئیچینگ می­باشد. در مجموع می­توان گفت که زنبور تفاوتی بین تخم­های دو جمعیت قائل نشده و تفاوت­های بین جمعیتی میزبان درحدی نیست که ترجیح میزبانی پارازیتویید را تحت تاثیر قرار دهد.

سن گندم, شاخص ترجیح, رفتار سوئیچینگ, اندازه تخم, اندازه زنبور