ابوالفضل یحیوی آزاد - گروه گیاه پزشکی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی، کرمانشاه
علی سراجی - پژوهشکده چای، موسسه تحقیقات علوم باغبانی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، لاهیجان
علی اکبر حجت جلالی - گروه گیاه پزشکی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
صمد جمالی - گروه گیاه پزشکی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

درحال حاضر در بسیاری از کشورها از جمله ایران، نماتود مولد زخم ریشه Pratylenchus loosi مهم ترین عامل خسارت زای چای محسوب میشود. به منظور مهار زیستی این نماتود با استفاده از قارچ های آنتاگونیست، نمونه برداری از خاک و ریشه درختچه های چای در بهار و تابستان ۱۳۹۲ در مناطق چای کاری استان های گیلان و مازندران صورت گرفت. جدایه های مختلفی از قارچ ها از نمونه های خاک و یا از نماتودهای انگلی شده جداسازی و شناسایی شدند. این جدایه ها شاملPaecilomyces lilacinus (T۱, N۱, N۳)، Fusarium culmorum، F. graminearum، Cladosporium sp.، Trichoderma harzianum (T۱, T۲, T۳) بودند. آزمایش های مربوط به آنتاگونیستی این قارچ ها علیه نماتود P. loosi در محیط آب آگار ۵/۱ درصد انجام شد و درصد مرگ و میر سنین لاروی و نماتود بالغ P. loosi در سه فاصله زمانی ۴۸، ۷۲ و ۱۶۸ ساعت (یک هفته) بررسی و ثبت شد. از میان ۱۱ جدایه مورد آزمایش، پس از یک هفته جدایه ((T۱ قارچ P. lilacinus، با ایجاد ۶۴ و ۲۹ درصد و جدایه (N۱)  P. lilacinus با ۴۷ و ۲۴ درصد مرگ و میر به ترتیب در سنین لاروی و نماتود بالغ P. loosi با تفاوت معنی داری بالاترین میزان مرگ و میر را نسبت به سایر تیمارها به خود اختصاص دادند. ضمنا در این بررسی هیچ کدام از جدایه های قارچ Trichoderma harzianum در مقایسه با شاهد تاثیری در مهار زیستی نماتود مورد بحث نداشتند.  

چای, مهار زیستی, نماتود مولد زخم ریشه, Pratylenchus loosi, Paecilomyces lilacinus