امیرحسین طورانی - دانشجو/ دانشگاه شاهد تهران
حبیب عباسی پور شوشتری - استاد گروه گیاهپزشکی- دانشگاه شاهد
مهدی قادری - - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری

کفشدوزک Muls. Cryptolaemus montrouzieri و کفشدوزک نقاب دار دولکه ای،Chilocorus bipustulatus (L.)  از جمله شکارگرهای مهم شپشک های خانواده Diaspididae و Eriococcidae در ایران می باشند. از جمله روش های شیمیایی مبارزه با شپشک ها استفاده از روغن های معدنی بوده که سازگاری بالاتری با محیط داشته و با سرعت نسبتا زیادی در محیط از بین رفته و خطر بروز مقاومت یا طغیان آفات ثانویه در رابطه با این ترکیبات بسیار کم است. در این مطالعه اثر روغن ولک روی حشره کامل و سنین مختلف لاروی کفشدوزک C. montrouzieri و C. bipustulatus روی برگ های مرکبات در شرایط باغ مورد برررسی قرارگرفت. ابتدا سنین مختلف لاروی و حشرات کامل کفشدوزک های مزبور بهصورت جداگانه رهاسازی و سپس با غلظت های ۵/۰، ۱ و ۵/۱ درصد روغن ولک و آب (شاهد) روی برگها اسپری و پس از ۲۴ ساعت تعداد حشرات مرده و زنده شمارش شد. نتایج نشان داد که در سطح احتمال ۵ درصد اختلاف معنی داری بین اثر غلظت های مختلف و در تمام مراحل سنی هر دو کفشدوزک وجود دارد. غلظت ۵/۱ درصد دارای بیشترین مرگومیر، بهترتیب به میزان ۱۱/۱±۱۶/۹۲ و ۲۴/۱±۸۳/۹۶ درصد در لارو سن اول کفشدوزکهای C. montrouzieri و C. bipustulatus بود. براساس نتایج و مقایسه آن با معیارهای ارزیابی سازمان بین المللی مبارزه بیولوژیک (IOBC)، درصد مرگ ومیر غلظت های ۱ و ۵/۰ درصد روغن ولک در اکثر مراحل سنی برای هر دو گونه کفشدوزک در رده دوم گروهبندی اثرات جانبی آفتکشها (با خطر متوسط) قرارگرفتند.  

مرکبات, Cryptolaemus montrouzieri, Chilocorus bipustulatus, شکارگر, روغن ولک