تحلیل فضایی تغییرات مسافران حمل ونقل عمومی (اتوبوس های درونشهری) در دوران پاندمیکرونا در شهر مشهد

حملونقل عمومی از محور های مهم متاثر از پاندمیکرونا است. بر این اساس مطالعه حاضر به دنبال آن است تا تحلیلی جامع از تغییرات مسافران اتوبوس های شهری در دوران کرونا در شهر مشهد ارائه کند و نشان دهد که بالاترین شدت تغییرات در کجاست، چگونه است و چه عواملی در ارتباط با آن قابل شناسایی است. روش مطالعه توصیفی-تحلیلی، متغیر های تحقیق شامل ۲۲ متغیر از ویژگی های اجتماعی (۸متغیر)، اقتصادی (۱۰متغیر) و کالبدی (۴متغیر) و مقیاس مطالعه نیز شامل ۳۶۰۰ ایستگاه اتوبوس درونشهری در ۱۲۰۰حوزه آماری شهر مشهد است. بازه زمانی شامل داده های سازمان  اتوبوس رانی در قبل از کرونا (زمستان۱۳۹۷ تا زمستان۱۳۹۸) و بعد از کرونا (اسفند۱۳۹۸تا شهریور۱۴۰۰) است. تکنیک های مورد استفاده شامل ۱)روش های آمار کلاسیک همچون "تیزوجی"، "همبستگی" و "رگرسیون" و ۲)روش های تحلیل فضایی نظیر"درونیابی" و "خودهمبستگی فضایی دو طرفه موران"است. نتایج، حاکی از تفاوت معنادار در تغییرات تعداد مسافران در پهنه فضایی شهر مشهد است. به گونه ای که در۱۶.۵% از ایستگاه ها (۶۰۲ایستگاه)، تعداد مسافران پس از کرونا با افزایش معنادار و در۸۳.۵% با کاهش همراه بوده است. ارزیابی متغیر ها حاکی از ارتباط معکوس تغییرات تعداد مسافران ایستگاه ها با متغیر های سطح تحصیلات بالا و تعداد سالمندان (درویژگی های اجتماعی)، مالکیت مسکن، میانگین درآمد، مالکیت خودرو و شاغلین زن (در ویژگی های اقتصادی) و ارتباط مستقیم با متغیر های اقلیت های مذهبی و سطح تحصیلات پایین (در ویژگی های اجتماعی)، جمعیت زیر خطفقر، تعداد کارگران ساده، تعداد شاغلین مرد و مالکیت استیجاری مسکن (در ویژگی های اقتصادی) و فاصله تا محور فعالیت، دسترسی به مراکز درمانی و فاصله به محدوده های پیرامونی شهر (در ویژگی های کالبدی) دارد. از سوی دیگر نتایج نشان داد که از نظر شمولیت، متغیر های اجتماعی و از نظر شدت، متغیر های اقتصادی بیشترین ارتباط را با تغییرات تعداد مسافران پس از کرونا دارند

Keywords:

ایستگاه های اتوبوس , پاندمیکرونا , تحلیل فضایی , شهر مشهد