ندا بذرافشان - دانشجوی روانشناسی بالینی، گروه روانشناسی، دانشکده علوم پزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سمنان
مریم ایزدی مزیدی - گروه روان شناسی، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران

زمینه و هدف: همبودی اضطراب اجتماعی – افسردگی از شایعترین مشکلات نوجوانان محسوب میشود که پیامدهای مخربی برای آنان دارد. افکار خودآیند منفی و نگرشهای ناکارآمد نیز از عوامل مهم در بروز و حفظ رفتارهای پرخاشگرانه در مناسبات بین فردی به ویژه در موقعیتهای تهدیدکننده زندگی هستند. در پژوهشهای رواندرمانی، ذهن آگاهی به عنوان یک حالت ارتقاء دهنده تفکر خودآگاهی برای بهبود بهزیستی در نظر گرفته میشود. هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی بر افکار تکرارشونده منفی، اضطراب و افسردگی در نوجوانان دختر مبتلا به اختلالهای اضطرابی و افسردگی همایند بود.روش بررسی: پژوهش از نوع نیمه آزمایشی و با استفاده از طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل انجام گرفت.جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان مشغول به تحصیل در مقطع متوسطه دوم در شهر تایباد طی سال ۱۴۰۱ و نمونه پژوهش شامل ۴۰ نفر از این دانش آموزان بود که واجد ملاکهای ورود و خروج از مطالعه بودند. روش نمونه گیری خوشه ای بود؛ به این صورت که از بین مدارس این شهر در مقطع متوسطه، یک مدرسه به تصادف در نظر گرفته شد و از بین دانش آموزان مشغول به تحصیل در مقطع متوسطه دوم، نمونه پژوهش انتخاب شد؛ این افراد به صورت تصادفی در دو گروه آزمایشی و کنترل قرار گرفتند. گروه آزمایش، پیش از مداخله، پرسشنامه های افکار تکرارشونده منفی، اضطراب و افسردگی را تکمیل نمودند. پس از اجرای پیش آزمون، گروه آزمایش مورد مداخله درمانی قرار گرفت و در پایان مداخله، پس آزمون از هر دو گروه آزمایش و کنترل به عمل آمد.یافته ها: در گروه آزمایش، کاهش معنیداری در افکار تکرارشونده (P˂ ۰/۰۱)، اضطراب (P˂ ۰/۰۱) و افسردگی ۰/۰۱˂P در مقایسه با گروه کنترل، بعد از دریافت مداخله مشاهده شد.نتیجه گیری: با توجه به نتایج حاصله، آموزشهای مبتنی بر ذهنآگاهی برای کاهش افکار تکرارشونده، اضطراب وافسردگی در نوجوانان دختر دارای اختلالهای اضطرابی و افسردگی همایند توصیه میشود.

شناخت درمانی، ذهن آگاهی، افکار تکرارشونده، نوجوان، اضطراب، افسردگی، همبودی اضطراب و افسردگی