عرضه پول در اقتصاد ایران

در همه اقتصادهایی که استقلال نسبی سیاست های پولی از سیاست های مالی پذیرفته شده است، کنترل پایه پولی توسط بانک مرکزی، اهرم اصلی مقامات پولی کشور برای تاثیرگذاری بر اقتصاد، حفظ ارزش پول ملی و حفظ ثبات اقتصادی است. اما عرضه پول تنها متغیری برونزا نیست که توسط بانک مرکزی تعیین شود، بلکه از سویی دیگر،  یک متغیر درونزا است. درونزایی عرضه پول می تواند عامل بسیار مهمی در کارایی سیاست های پولی و مالی باشد. در این مقاله تابع عرضه پول در اقتصاد ایران با استفاده از داده های سالیانه بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران برای سال های ۸۴- ۱۳۶۳ به روشARDL[۱] تخمین زده شد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که نرخ بهره (نرخ سود علی الحساب تسهیلات اعطایی بانک ها) هم در بلندمدت و هم در کوتاه مدت تاثیر مثبت و معنی داری بر عرضه پول در اقتصاد ایران دارد. به عبارتی دیگر، عرضه پول در اقتصاد ایران درونزا است و درونزایی آن از طریق نرخ سود علی الحساب تسهیلات اعطایی بانک های تجاری و تخصصی صورت می گیرد. فعالیت های بانک های تجاری و تخصصی از طریق تغییر در ذخایر آزاد با توجه به شرایط سودآوری بازار، عامل موثری در گسترش حجم پول در اقتصاد ایران است. نوسانات و عدم تعادل های ایجاد شده در عرضه پول در اقتصاد ایران، پس از گذشت دو سال و نیم از زمان وقوع نوسان، تعدیل می گردد.    [۱]. Autoregressive Distributed Lag