فاطمه احمدی - گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.
حمید امانلو - گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
طاهره امیرآبادی فراهانی - استادیار، علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران
نجمه اسلامیان فارسونی - بخش علوم دامی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان چهارمحال و بختیاری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شهرکرد، ایران.

هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر افزودن پروتئین غیرقابل تجزیه شکمبه ای به جیره دوره انتظار زایش گاوهای هلشتاین بر تولید شیر، وزن تولد گوساله و ترکیبات آغوز طی فصل گرم بود. ۸۸ راس گاو هلشتاین چندبار زایش کرده، ۳۰ روز پیش از تاریخ زایش مورد انتظار وارد طرح شدند و به یکی از دو تیمار شامل پروتئین خام پایین (۳/۱۴ درصد پروتئین خام با چهار درصد پروتئین غیر قابل تجزیه در شکمبه) و پروتئین خام بالا (۱/۱۷ درصد پروتئین خام با شش درصد پروتئین غیر قابل تجزیه در شکمبه) اختصاص یافتند. در دوره انتظار زایش و تازه زا، جیره ها در حد اشتها به گاوها تغذیه شدند. پس از زایش، تمام گاوها به مدت ۲۱ روز جیره یکسانی دریافت کردند. تولید شیر تمام گاوها به طور روزانه از روز زایش تا ۲۱ روز پس از زایش ثبت گردید. نمونه های شیر هر گاو دوبار در هفته برای اندازه گیری ترکیبات شیر جمع آوری شد. ارزیابی امتیاز وضعیت بدنی در روزهای ۳۰-، ۳-، صفر و ۲۱ روز نسبت به زایش انجام شد. تولید شیر و مقدار پروتئین و لاکتوز شیر گاوهائی که جیره با پروتئین بالا دریافت کردند بیشتر و درصد چربی شیر آن ها کمتر بود (۰۵/۰ >P). تغییرات امتیاز وضعیت بدنی بین گاوهای دو تیمار در دوره پیش و پس از زایش متفاوت نبود. با توجه به نتایج حاصل، تغذیه جیره حاوی پروتئین عبوری بالا در دوره انتظار زایش طی فصل گرم سبب افزایش تولید شیر و کاهش درصد چربی شیر در بعد از زایش می شود.

پروتئین غیرقابل تجزیه, تولید شیر, دوره انتظار زایش, فصل گرم, گاو هلشتاین