بررسی و تحلیل رشد فضایی شهر تبریز با مدل های کمی و تصاویر ماهواره ای

در دهه های اخیر شهرها به صورتی بی برنامه رشد کرده و محدوده های شهری در مدت کوتاهی به چندین برابر وسعت اولیه خود رسیده اند، توسعه آنها در قطعاتی مجزا، بدون برنامه ریزی، تنگ و جسته و گریخته بوده است که الگوی گسترش یا پراکنش افقی شهری از ویژگی های اصلی آنها شده است و موضوعی قابل توجه در میان برنامه ریزان و سیاست گذاران در سراسر جهان گشته است. شناخت الگوی توسعه کالبدی شهر به منظور هدایت آن در راستای توسعه پایدار شهری امری اساسی است. در این تحقیق سعی شده است تا نحوه رشد و توسعه شهر تبریز از سال ۱۳۵۱ تا ۱۳۹۲ با استفاده از تصاویر ماهواره ای به همراه آنتروپی شانون و متریک های فضایی مورد بررسی قرار گیرد. در این مدت مناطق شهری در سال ۱۳۵۱ از ۳۰۴۶ به ۱۱۶۹۷ هکتار در سال ۱۳۹۲ افزایش داشته است که ۲۸۴ درصد رشد را نشان می دهد، همچنین میزان آنتروپی شانون در همه ی دوره ها افزایش داشته که در سال ۱۳۹۲  به بالاترین حد ممکن ۰۱/۴ رسیده است. نتایج متریک های فضایی نیز رشد پراکنده شهری تبریز را اثبات می کنند. در نتیجه شهر تبریز  نیاز به توجه ویژه و برنامه ریزی مناسب به منظور کاهش آسیب های ناشی از رشد پراکنده شهری دارد.

Keywords:

گسترش افقی شهر , سنجش از دور , آنتروپی شانون , متریک های فضایی , شهر تبریز