سید علی میر عمادی - دانشگاه علامه طباطبایی
مهناز کربلائی صادق - دانشجوی دکترای زبان شناسی همگانی دانشگاه آزاد اسلامی- واحد علوم وتحقیقات تهران

در این مقاله نگارندگان باتوجه به ارتباط نزدیک زبان شناسی و ادبیات ازیک سو و نیز کارآییدستاوردهای زبان شناختی در زمینه شناخت و فهم بهتر متون ادبی کلاسیک از سوی دیگر ، نظیر آثار مولانا ، ابتدا با مروری بر مطالعات انجام شده در زمینه باهم­آیی(ترکیب های واژگانی) از رویکرد های مختلف معنایی، ساختواژی و نحوی از سوی زبان­شناسان غیر ایرانی و ایرانی ، به بررسی دادهای تحقیق می پردازند. شایان ذکر است که محور اصلی در این پژوهش بررسی ترکیب های باهم آیی و ساختار دستوری آن ها در این آثار بزرگ ادب فارسی و سپس بررسی میزان کارآیی و کاربرد آن ها در فارسی امروز و شناخت نوآوری های مولانا در زمینه باهم آیی است. در این راستا، روشی که در این مقاله از آن بهره گرفته شده است توصیفی- تحلیلی است. به این منظور ابتدا، باهم­آیی­های موجود در شش دفتر مثنوی معنوی و کتاب فیه مافیه مورد تجزیه و تحلیل ساختاری قرار گرفتند و سپس این داده­ها با باهم­آیی­های مورد کاربرد در فارسی امروز مورد مقایسه قرار گرفتند که نتایج تحقیق نشان می­دهند در فارسی امروز ، باهم­آیی­های صفتی و سپس باهم­آیی­های عطفی با بیشترین بسامد وقوع از بیشترین کارآیی برخوردارند. اما، در آثار مولانا الگوی غالب در ساخت  باهم­آیی­ها، ترکیب­های مفعولی بوده است که این خود تغییر در الگوی ساختاری این ترکیب­های واژگانی را نشان می­دهد

باهم آیی, باهم آیی واژگانی, باهم آیی متداعی, ترکیب