فریبا قطره - دانشگاه الزهرا
هاجر آقاابراهیمی - دانشجوی دکترای زبان شناسی همگانی، دانشگاه الزهرا

پژوهش حاضر به بررسی فرایندهای واژهسازی در نمونههایی از اشعار نیما، شاملو و براهنی بهعنوان پیشگامان شعر نو، مدرن و پستمدرن میپردازد. واژههای حاصل از انواع فرایندهای واژهسازی، و نیز واژههایی که ویژه زبان این شاعران بودند شمارش شدند. یافته های این پژوهش نشان داد که در شعر نیما فرایند ترکیب با ۵۷.۹۷%، در شعر شاملو فرایند اشتقاق با ۴۶.۹۲% و در شعر براهنی هر دو فرایند با ۳۸.۲۷% پرکاربردترین فرایندهای واژهسازی هستند. در شعر نیما ۲۳.۷۱%، در شعر شاملو ۳۶.۶۱% و در شعر براهنی ۲۲.۵% از مجموع واژهها متعلق به زبان شعر آنان است و به این ترتیب واژهسازی در شعر مدرن شاملو بیشتر از شعر نوی نیما و شعر پستمدرن براهنی است. علاوهبراین، تنوع واژگانی در شعر شاملو بیشتر است، از مجموع واژههای ویژه شعر او ۲۰% اسم، ۵۳.۰۷% صفت و ۲۶.۹۲% قیدند، درحالیکه ۷۶.۸۱% از واژههای ویژه شعر نیما و ۶۴.۱۹% از واژههای ویژه شعر براهنی، یعنی بخش عمدهای از مجموع واژهها، صفتاند و با توجه به ویژگیهای سبکی شعر نو، شعر مدرن و شعر پست مدرن، میتوان گفت که این تفاوت نتیجه تفاوت نگرش این سه شاعر است، یعنی در حالی که برای نیما و براهنی کنشگر کانون توجه است، شاملو به کنش و ویژگیهای آن نیز توجه ویژه دارد.

واژهسازی, ترکیب, اشتقاق, نیما یوشیج, احمد شاملو, رضا براهنی