ابراهیم رضاپور - دانشگاه سمنان
تهمینه عبدالهی - کارشناسی ارشد زبانشناسی همگانی

یکی از تفاوت های مهم و شناخته شده زبان های بشری که در چند دهه اخیر در رده شناسی به عنوان معیار طبقه بندی زبان ها در یک خانواده زبانی به کار گرفته شده است، «ترتیب واژه» یا «آرایش سازه ای» است. «ترتیب واژه» عموما به ترتیب قرارگرفتن عناصر موجود در بند یا گروه، مانند گروه های اسمی و فعلی، اطلاق می شود. یکی از زبان شناسانی که با بهره گیری از این ملاک مبادرت به رده بندی بسیاری از زبان های جهان کرد، درایر (۱۹۹۲) است. این پژوهش بر مبنای درایر (۱۹۹۲) و مولفه های ترتیب واژه مطرح در آن شکل گرفته است و هدف از آن تعیین آرایش سازه ای بند و رده زبانی زبان سنگسری، یکی از زبان های ایرانی غربی، نسبت به گروه زبان های اروپا-آسیا و جهان است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که زبان سنگسری در مقایسه با گروه زبان های جهان از ۱۵ مولفه زبان های فعل پایانی قوی و ۱۴ مولفه زبان های فعل میانی قوی و در مقایسه با گروه زبان های اروپا – آسیا از ۱۷ مولفه از مولفه های فعل پایانی قوی و ۱۶ مولفه از مولفه های فعل میانی قوی برخوردار است. بنابراین، این زبان در حال حاضر به لحاظ مولفه های رده شناختی به رده زبان های فعل پایانی قوی تعلق دارد، اما از آنجایی که این زبان از مجموع ۲۴ مولفه زبان های فعل میانی قوی بیش از نیمی از آنها را نیز داراست، انتظار می رود که در آینده ای نه چندان دور شاهد تغییر وضعیت رده زبانی آن از رده زبان های فعل پایانی قوی به رده زبان های فعل میانی قوی باشیم

زبان سنگسری, ترتیب واژه, رده شناسی زبان, مولفه های رده شناختی, درایر