فاطمه شفقی - موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی تهران، تهران، ایران
آرمان آوندفقیه - موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی تهران، تهران، ایران
سید حسین گلدانساز - گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

کیمیاپیام­ها، نقش مهمی در روند انتخاب میزبان توسط انگل­ واره­ ها ایفا می­کنند. در این پژوهش، پاسخ­ های زنبور انگل­ واره Habrobracon hebetor (Say)  به مواد فرار کرم گلوگاه انار،Ectomyelois ceratoniae Zeller  و میوه انار به عنوان گیاه میزبان آن و مواد  فرار القایی در گیاه میزبان توسط حشره­ گیاه­خوار در بویایی­ سنج دو طرفه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد، لارو سن آخر کرم گلوگاه انار و فضولات آن، میوه انار دچار آسیب مکانیکی و میوه انار شکافته آلوده به لارو آفت، بیشترین جلب­ کنندگی را برای زنبور انگل ­واره داشتند. مواد فرار کرم گلوگاه انار و فضولات لاروی، با روش ریز ­استخراج بر روی فاز جامد (Solid Phase Micro-Extraction) استخراج شدند. سپس این مواد با بکارگیری گاز کروماتوگرافی طیف سنجی جرمی شناسایی شدند. ۴۰ ترکیب فرار از لارو سن آخر کرم گلوگاه انار و ۴۵ ترکیب فرار از فضولات لاروی شناسایی شدند. ترکیبات اصلی شناسایی شده پنتادکن، نونانال، اکتانال، دکانال، هگزانال و لیمونن بودند. انجام بررسی­ های بیشتر برای ارزیابی جلب­ کنندگی ترکیبات شناسایی شده از E. ceratoniae و همچنین مواد فرار القایی ضروری می­باشد. 

زیانگر پیام(Kairomone), هم بهر پیام (Synomone), انگل واره, بویایی سنج, میزبان یابی