سیدعلی صفوی - گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه
مهدی طاهری سرحوضکی - گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه

این مطالعه برای تعیین تاثیر غلظت­های مختلف کنیدی (۱۰۳×۱، ۱۰۴×۱، ۱۰۵×۱، ۱۰۶×۱، ۱۰۷×۱ کنیدی بر میلی­لیتر) جدایه LRC ۱۹۰ قارچ Lecanicillium lecanii Zimmermann روی زنده­ مانی و پراسنجه­ های رشد جمعیت شته مومی کلم، Bervicoryne brassicae (L.) انجام شد. آزمایش­ ها در دمای ۱±۲۳ درجه سلسیوس رطوبت نسبی ۵±۶۰ درصد و دوره نوری ۱۶:۸ ساعت (تاریکی: روشنایی) روی گیاهچه­ های کلم، Brassica oleracea var. capitata در آزمایشگاه انجام شد. نتایج نشان داد که بقاء شته­ ها به طور معنی ­داری در غلظت­های مختلف قارچ بیمارگر L. longisporum (Petch) Zare and Gams متغیر بود. مقدار LC۵۰ هفت روز پس از تیمار ۱۰۶×۸۲/۱ کنیدی بر میلی ­لیتر بود. کوتاه­ترین بقای متوسط شته ­های مومی کلم در غلظت ۱۰۷×۱ کنیدی بر میلی ­لیتر، ۵۹/۱±۷۰/۱۰ روز در مقایسه با ۹۴/۰±۶۵/۲۲ روز در حشرات شاهد بود. نرخ خالص تولیدمثل (R۰)، نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm) و نرخ متناهی افزایش جمعیت (λ) به طور معنی ­داری در شته­ های تیمار شده در مقایسه با حشرات شاهد کاهش یافت. تفاوت معنی ­داری در متوسط طول یک نسل (T) در جمعیت­ های تیمار شده با غلظت­ های ۱۰۵×۱، ۱۰۶×۱، ۱۰۷×۱ کنیدی بر میلی­ لیتر وجود نداشت (۰۵/۰ < P). تیمارهای قارچی منجر به کاهش مقادیر rm و طولانی شدن زمان دو برابر شدن جمعیت (DT) در ماده های تیمار شده (۴۹۲/۳ روز در غلظت ۱۰۷×۱ کنیدی بر میلی­ لیتر)، در مقایسه با شته ­های شاهد (۶۵۲/۲ روز) شد. از آنجائیکه غلظت­ های بالاتر این قارچ قادر بودند به طور موثری بقاء، تولیدمثل و رشد جمعیت شته مومی کلم را در شرایط آزمایشگاهی کاهش دهند، به نظر می­رسد قارچ L. longisporum می­ تواند در برنامه مهار زیستی شته مومی کلم بکار گرفته شود. 

جدول زندگی, رشد جمعیت, شایستگی حشره, مهار زیستی