فاطمه نژاد علیمرادی - Department of Biology, Payame Noor University, Tehran, Iran
فرخنده رضانژاد - Department of Biology, Faculty of science, Shahid Bahonar University, Kerman, Iran

گیاه گیشدر (Periploca aphylla)، همیشه سبز و مقاوم به تنش کم آبی است که در شرایط سخت محیطی نواحی گرم و خشک جنوب استان کرمان قابلیت رشد دارد، بنابراین در حفظ محیط­زیست و خاک نقش مهمی ایفا می کند. در این پژوهش عوامل اکولوژیک خاک مناطق پراکنش گیاه، ریخت شناسی گیاه و مقایسه برخی ترکیبات آنتی اکسیدانی در اندام های مختلف گیاه مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد منطقه پراکنش گیاه دارای خاک های شنی، غیر­شور با اسیدیته خنثی تا کمی قلیایی و حاوی مقدار مناسبی از عناصر درشت و ریز مغذی است. وجود گلپوش به نسبت ضخیم واجد کرک فراوان از ویژگی های سازشی در برابر شرایط سخت زیست محیطی است. دانه های گرده رها­شده به صورت تتراد و پولینی هستند. تخمدان دو برچه ای است که ابتدا برچه ها اتصال جزئی به هم دارند و طی نمو دو میوه برگه ایجاد می کند که با زاویه ۱۸۰ درجه نسبت به هم قرار می گیرند. بیشترین محتوای فنل و فلاونوئید کل مربوط به دانه و بیشترین محتوای آنتوسیانین کل در گل مشاهده شد. در مقایسه هشت ترکیب شناسایی­شده در بخش های مختلف گیاه، ترکیب فنلی غالب در شاخساره و دانه، هسپردین، در گل و میوه نابالغ، کلروژنیک اسید و در میوه بالغ، گالیک اسید است. با مقایسه ترکیبات فنلی گیاه، هسپردین بیشترین و وانیلین کمترین مقدار را داشت. با توجه به اینکه اندام های مختلف این گونه گیاهی غنی از ترکیبات فنلی است؛ بنابراین این گونه جهت استفاده در صنعت داروسازی معرفی می شود.

Antioxidant compounds, flower, Periploca aphhyla, phenolic compounds, soil ecological factors, ترکیبات آنتی اکسیدانی, ترکیبات فنلی, گل, گیشدر, عوامل اکولوژیک خاک