فریده آفرین - هیئت علمی گروه پژوهش هنر، دانشکده هنر دانشگاه سمنان، سمنان، ایران.

در پژوهش پیش رو، هدف این است که آثار یکی از منریست ها، یعنی جوزپه آرچیمبولدو را با روش توصیفی-تحلیلی برای یافتن اصولی مطالعه کنیم که هنرمند برای سازمان دهی به ادراک بصری پیش از ابداع نظری آن در آثارش به کار بسته است. این رویکرد نحوه اثرگذاری فرم از طریق اصول گشتالت در پردازش اطلاعات دیداری را بررسی می کند. برای مطالعه این آثار از مباحث روان شناسی ادراک و گشتالت بهره جستیم، تا به این پرسش ها پاسخ دهیم: ادراک فرم در این آثار به چه نحوی ممکن است؟ سطح ادراک و شناخت، چه اشخاص، چه مکان ها، چه ایده ها، معانی و مفاهیمی را در مخاطب برمی انگیزد؟ ادراک فرم به مثابه کل و فراتر از آن، چه نتایجی در بردارد؟ یافته های پژوهش گویای این است که، هنرمند با این کاربست و پشت سرگذاشتن پرسپکتیو و توهم بصری به فریب چشم متوسل می شود و با آن، ادراک دیداری مخاطبان از واقعیت را در تصویر به چالش می کشد. گاهی، با جانشینی وجه استعاری و گاهی، با هم نشینی اشیای آشنا جنبه طنزآمیزی به فیگورهای غریب خود بخشیده و از آن، فرصتی برای چهره شناسی و شخصیت شناسی فراهم آورده است. این هنرمند به دلیل کاربست دقیق اصولی چون تقارن، توازن، مشابهت، مجاورت و فراپوشانندگی منتهی به انسجام در برخی آثار ادراک فرم و زیبایی را با هم در ارتباط قرار می دهد. در آثاری که اشخاص جذاب نیستند، سویه دیگری در زیباشناسی، یعنی زشتی با تاکید بر ویژگی های منفی را در هیئت متقارن، متوازن و منسجم به نمایش در می آورد.

زیباشناسی, روا ن شناسی, گشتالت, آرچیمبولدو, ادراک فرم